آموزش فهرست بها و صورت وضعیت نویسی به زبان ساده (فرشاد امن خانی)

[فرشاد امن خانی]

سلام به دوستان مای سیویلی خوبم

راستش وقتم خیلی پره و واقعا کمتر میتونم مثل قبل انرژی توی سایت بزارم به هر حال فکر میکنم این پست میتونه پست خوبی برای دوستان مخصوصا کسانی که تازه دارن وارد این حرفه میشن ، چون اغلب فارغ التحصیلا بیشترین چیزی که یاد گرفتن بحث های تئوری و.... بوده تا چیزهای دیگه که توی دفاتر فنی یا کارگاه ها بهش نیاز دارن


توی این تاپیک سعی میکنم تجربه کوتاه خودم در زمینه پروژه های عمرانی مثل روند کار،تهیه صورت جلسه،تهیه صورت وضعیت ،نحوه ی پول گرفتن،مشکلات و..... بنویسم و امید وارم مفید باشه

زبان آموزش هم مثل همیشه ساده و خودمونی هست.




شروع...
اولش لازمه کمی در مورد پروژه و طرف های پروژه چیزایی بگم

توی اغلب پروژه های دولتی روند کار به این شکل هست که مثال میزنم

فرض کنید یه ارگانی میخواد توی یه جایی یه سد بتنی بزنه و نه ابزاراش رو داره و نه تخصصش رو ، خوب باید چی کار کنه ؟؟؟؟ واضح هست که باید این کار رو بده به کسی که تخصصی و نیروی لازم برای اجرای سد بتنی رو داشته باشه


در اینجا به ارگان مربوطه کارفرما و به کسی که کار رو گرفته و قرار هست سد بتنی رو برای کارفرما بسازه پیمانکار میگن

این وسط یه مشکلی هست!!!!! اگر پیمانکار کارش رو درست انجام نده کارفرما چطوری باید؟؟؟ بفهمه مثلا فرض کنید پیمانکار داره بتن رو با مقاومت خوب اجرا نمیکنه و یا یه جای کار ***ی میکنه و کم کاری میکنه

از اونجایی که کارفرما تخصص لازم رو نداره میاد برای خودش مشاور انتخاب میکنه . شرکت های مشاور شرکت هایی هستند که تخصص لازم در زمینه مورد نظر رو دارن و از طرف کارفرما وکیل میشن که نظارت کنن تا پیمانکار کار رو درست اجرا کنه


پس فهمیدیم که توی پروژه ها ما سه طرف داریم
1-کارفرما (کسی که میخواد چیزی براش ساخته بشه)
2-مشاور (که از طرف کارفرما وکیل میشه تا به کارها نظارت کنه)
3-پیمانکار ( کسی که پول از کارفرما میگیره و طرح کارفرما رو اجرا میکنه)

فهرست بها چیست؟
اگر بخوام ساده بگم سازمان مدیرت و برنامه ریزی اومده و بررسی کرده و دیده هر کاری چقدر هزینه داره و اون رو بصورت یه کتابچه (فهرست بها ) در آورده
مثلا اومده بررسی کرده که برای کشیدن یک متر مربع دیوار 22 سانت با آجر فشاری و ملات ماسه و سیمان ، فلان تومن پول لازم هست یا برای کندن یک متر مکعب زمین با نوع خاک نرم با ماشین آلات فلان قیمت نیاز هست

در اصل با این کار قیمت تمام شده تمامی کارهای عمرانی رو محاسبه کرده و گفته اگر قرار هست یه ارگان دولتی کاری رو بده به پیمانکار باید مطابق این فهرست بها پول پرداخت کنه ( البته ضرایبی مثل ضریب بالاسری،مناطق و..... هم هست که فعلا نیازی به توضیح نیست)



تعریف کتابی هم همین متن زیر هست

در دهه ۵۰ درآمدهای حاصل از نفت افزایش چشمگیری پیدا کرد. به تبع آن دستگاه‌های اجرایی اقدام به تعریف پروژه‌های جدید عمرانی کردند. در این بین کشور با کمبود مصالح، ماشین آلات و نیروی انسانی مواجه بود که باعث کمبود پیمانکار جهت اجرای پروژه ها شد.
برای رفع این مشکل مهندسین مشاور برای جلب پیمانکاران و استفاده از امکانات آنها اقدام به افزایش قیمت‌های پیشنهادی جهت انجام پروژه‌ها کردند. این افزایش قیمت‌ها تا جایی ادامه پیدا کرد که قیمت‌ها تماماً غیر واقعی شده و تورم زیادی در این عرصه به وجود آمد. و در نهایت موجب به بن بست رسیدن فرآیند اجرای طرح‌ها عمرانی شد.
فهرست بها - unit prices list
براي جلوگيري از روند غير منطقي افزایش قیمت‌ها برای جذب پیمانکار، سازمان برنامه و بودجه وقت، اقدام به تدوين فهرستی از قیمت‌های استاندارد براي انجام پروژه‌ها کرد. بر این اساس، اولین فهرست‌ بهاي پايه، در سال ۱۳۵۵ و براي كارهاي ساختماني و راهسازي تهیه شد. به دنبال آن بتدريج فهرست‌ بهای رشته‌هاي مختلف، تهیه و تدوین شد. در زیر برخی از مهمترین رشته‌های فهارس بها، که توسط سازمان مدیرت و برنامه ریزی منتشر شده، آورده شده است.

انتقال آب
ساخت و ترميم قنات
ابنيه
آبياري و زهكشي
آبياري تحت فشار
تاسيسات برقي
راه، راه آهن و باند فرودگاه
راهداري
شبكه جمع آوري و انتقال فاضلاب
توزيع آب
تاسيسات مكانيكي
سدسازي
آبخيزداري و منابع طبيعي
انتقال و توزيع آب روستايي
چاه

میتونید فهرست بها رشته های مختلف رو از لینک های زیر دانلود کنید

برای دسترسی به فایل باید عضو سایت شوید (کلیک کنید)
[URL=] برای دسترسی به فایل باید عضو سایت شوید (کلیک کنید)


مثلا توی فهرست بهای سال 1395 هزینه تمام شده تهیه و اجرای دیوار یک آجره (22 سانت) با آجر فشاری و ملات ماسه و سیمان 359500 ریال برآورد شده





فکر کنم دیگه با مفهوم فهرست بها آشنا شده باشید باز یه مثال ساده میزنم تا بیشتر آشنا بشید




مثال بسیار ساده:

(تذکر بسیار مهم: چون بحث آموزش هست ما مسائل واقعی مثل اعمال ضرایب و... رو ملاک قرار نمیدیم تا آموزش قابل فهم تر باشه و در اینده با سایر موارد موبوطه که تاثیر در قیمت دارند صحبت خواهیم کرد)


فرض کنید شهرداری درسال 1395 اجرای دیوارکشی 100 متر دیوار به ارتفاع 2 متر با آجر فشاری و ضخامت 22 سانت (یک آجره) با ملات ماسه سیمان رو داده به پیمانکاری تا انجام بده،اگر ملاک فهرست بها باشه شهرداری باید چقدر به پیمانکار پرداخت کنه ؟؟؟

محاسبات طبق فهرست بهای 1395 ([URL=][/URL] برای دسترسی به فایل باید عضو سایت شوید (کلیک کنید) )





مثال بسیار ساده شماره 2:

فرض کنید کارفرما قصد داره یه گودال به طول20 متر و عرض 8 متر و عمق 1.5 متر خاکبرداری کنه و این کار رو به پیمانکاری میده (نوع خاک محل سخت است) ، اگر ملاک فهرست بها باشه شهرداری باید چقدر به پیمانکار پرداخت کنه ؟؟؟


جواب:

اگر به فهرست بها مراجعه کنید میبینید که خاکبردای ( انجام عملیات خاکی ) توی فصل 2 و 3 اومده که فصل 2 انجام عملیات به صورتی دستی و فصل 3 انجام عملیات به صورت ماشینی هست .




از اونجایی که حجم خاکبرداری ما زیاد هست به طبع ما باید با ماشین این خاکبرداری رو انجام بدیم پس به سراغ فصل سوم فهرست بهای سال 1395 میریم.

اگر نگاه کنید آیتم 030104 (خاكبرداري در زمين‌هاي سخت با هر وسيله مكانيكي، حمل مواد حاصل از خاكبرداري تا فاصله 20 متر از مركز ثقل برداشت و توده كردن آن.) مربوط هست به موضوع ما پس ما از این آیتم برای محاسبه قیمت تمام شده استفاده میکنیم.




چند نکته:

نکته شماره 2:
اگر آیتم 030104 (خاكبرداري در زمين‌هاي سخت با هر وسيله مكانيكي، حمل مواد حاصل از خاكبرداري تا فاصله 20 متر از مركز ثقل برداشت و توده كردن آن.) رو دقیق نگاه گنید میبینید که حمل مواد حاصل از خاكبرداري تا فاصله 20 متر هم توی محاسبات آورده شده پس اگر کارفرما بگه شما خاکبرداری کنید و خاک رو ببرید 20 متر اونطرف تر بریزید به شما پول اضافه ای نمیده و هزینه ی حمل خاک کنده شده تا 20 متر حساب شده

نکته شماره 2:
توی اول هر فصلی از فهرست بها یه تعداد تعریف و مقدمه آورده شده تا ابهاماتی که ممکن هست بوجود بیاد برطرف بشه مثلا خاک نرم،سخت،سنگی و... چی هست و از کجا بدونیم خام محل از کدوم نوع هست چون قیمت خاکبرداری خاک نرم،سخت،سنگی و... با هم یکی نیست.

توی مقدمه فصل سوم (عملیات خاکی با ماشین) به این ابهام جواب داده و طریقه شناسایی نوع خاک اومده.

[فرشاد امن خانی]

.

[فرشاد امن خانی]

..