1393/3/2 ، 04:36 عصر
(آخرین ویرایش در این ارسال: 1393/3/4 ، 07:49 عصر، توسط فرشاد امن خانی.)
با سلام
موضوع آسانسور خود دریایی از مطالب ونکات فنی است که گاه به گاه از زوایای مختلفی نظیر بارگذاری اسانسور،طراحی آرایش وسایز میلگردهای چاهک وغیره
در سایت به بحث گذارده می شود.فایل پیوست که از سایت ایران سازه نقل می شود گزیده ای از مطالب عنوان شده در آن سایت است که تقدیم حضور دوستان می شود.
دانلود نقشه ها،استانداردها ونکات اجرای آسانسور
كميسيون استاندارد «آسانسور
قسمت اول ـ مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسورهاي برقي»
رئيس سمت يا نمايندگي
اصل حداد، احمد دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي
(دكتراي مهندسي تكنولوژي صنعتي)
اعضاء
آزرمان، پرويز مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(مهندس برق)
اسلامي، محمد سعيد تكنوترم
(مهندس مكانيك)
بهروز، شهرام آزمون آسانسور
(مهندس برق)
پهلواني، سياوش فراياز
(مهندس مكانيك)
رحمتيان، زهرا مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(فوق ليسانس فيزيك)
زارع پور، حيدر شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران
(مهندس مكانيك)
شادمند، سحر شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران
(مهندس برق)
صدرائي شاملو، حسن مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(مهندس معماري)
كريم نژاد وزارت صنايع
(مهندس مكانيك)
نظربيگي، موسي فرازنما
(مهندس مكانيك)
دبيــر
ميرابوطالبي، صديقه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(دكتري فيزيك)
پيشگفتار
كميسيون استاندارد " مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسور : قسمت اول - آسانسورهاي برقي " كه توسط كميسيون هاي مربوط تهيه و تدوين شده و در ششمين جلسه كميته ملي استاندارد مكانيك و خودرو مورد تأييد قرار گرفته است ، اينك به استناد بند يك ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي شود .
براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحولات و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع ، علوم و خدمات ، استاندارد هاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استاندارد ها ارائه شود ، در هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابر اين براي مراجعه به استاندارد هاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد .
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه ، در حد امكان بين اين استاندارد و استاندارد هاي بين المللي و استاندارد هاي ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .
منبع و ماخذي كه براي اين استاندارد بكار رفته است به شرح زير مي باشد :
BS 5655: Part1: 1986
EN 81: Part1: 1985
EN 81-1: 2001
فهرست مندرجات صفحه
0 مقدمه كلي 1
1 هدف كلي و دامنه كاربرد 5
2 مراجع 6
3 اصطلاحات و تعاريف 8
4 نمادها و اختصارات 14
5 چاه آسانسور 16
6 موتورخانه و محل قرار گرفتن فلكه ها 27
7 درهاي طبقه 34
8 كابين و وزنه تعادل 42
9 سيستم آويز، سيستم جبران كننده، ترمز ايمني و كنترل كننده مكانيكي سرعت بالا (گاورنر) 55
10 ريلهاي راهنما، ضربه گيرها و كليدهاي حد نهايي 66
11 فواصل هوايي بين كابين و ديوار چاه آسانسور و بين كابين و وزنه تعادل 75
12 سيستم محركه آسانسور 76
13 لوازم و تأسيسات برقي 81
14 حفاظت در مقابل اشكالات برقي، كنترل ها، اولويت ها 89
15 نكات و دستورالعمل ها 100
16 آزمونها، بررسي ها، دفتر ثبت نتايج و سرويس و نگهداري 106
پيوست الف : شرايط استفاده از لوازم ايمني برقي 108
پيوست ب : طرح كليد سه گوش 109
پيوست پ : پرونده فني 110
پيوست ت : بررسيها و آزمونهاي قبل از بهره برداري 113
پيوست ث : بررسيها و آزمونهاي ادواري و يا پس از انجام هر تغيير عمده و يا حادثه 117
پيوست ج : روشهاي آزمايش براي آزمون 120
پيوست چ : توصيه هاي حفاظت در مقابل آتش 161
استاندارد ملي مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسور
قسمت اول – آسانسورهاي برقي
0 مقدمه كلي
هدف از تدوين اين استاندارد تعريف قواعد ايمني مربوط به آسانسورهاي مسافري و باري و خدماتي است كه براي تأمين ايمني اشخاص و اشياء در برابر خطر حوادث مرتبط با عملكرد اين نوع آسانسورها ميباشد .
0 - 1 در تدوين اين استاندارد روشهاي زير اتخاذ شده است.
0 - 1 - 1 تجزيه و تحليل خطرات كه ميتواند ناشي از هر جزء از قطعات يك آسانسور كامل باشد، انجام گرديده و بنابراين قوانين مربوطه در هر مورد تدوين شده‌اند.
0 - 1 - 2 اين استاندارد كه خاص آسانسورهاميباشد و قوانين فني عمومي كه در زمينه‌هاي الكتريكي ، مكانيكي و يا ساختماني كاربرد دارند، را تكرار نميكند. البته فرض ميشود كه تمامي اجزاء بايد :
0-1-2-1 بدرستي طراحي شده باشند، داراي ساختار مكانيكي و الكتريكي صحيحي باشند و با كيفيت مناسب و مقاومت كافي و بدون عيب ساخته شده باشند.
0-1-2-2 بخوبي تعمير و نگهداري شوند، بويژه بايد اطمينان حاصل شود كه ابعاد مورد نيازبا وجود فرسايش برقرار بمانند.
0-1-3 اين استاندارد خاص آسانسورها ميباشد و شامل قوانين مربوط به حفاظت در برابر آتش اجزاء ساختمان نميشود.
اما از آنجايي كه اين قوانين بر انتخاب درهاي طبقات و ويژگيهاي طراحي سيستمهاي كنترل الكتريكي تأثير مستقيم دارد لازم است به اين موضوع نيز پرداخته شود.
0-1-3-1 انتخاب درهاي طبقات كه به مقاومت و عملكرد مورد نياز آنها در برابر آتش بستگي دارد در بند پيوست ج ذكرشده‌است. متداولترين چيدمانهاي ساختماني بادرهاي متناظر با هر كدام، با علائم S و F نشان داده‌شده‌اند.
اما در صورتي كه الزامات قانوني براي چيدمانهاي بخصوص نوع F را به جاي نوع S مجاز بشمارند، كميته‌هاي فني بايد اصلاحيه مورد نياز را تهيه كنند.
0 - 1 - 3 - 2 سيستمهاي كنترلي الكتريكي توصيه شده براي هر مثال از چيدمانها، در ضميمه (ج) توصيف شده‌اند.
0 - 1 - 4 اين استاندارد ويژه آسانسورها بوده و ويژگيهايي را كه ذاتاً جزئي از اين وسايل نميباشد و يا مانعي براي تجارت بوجود نمي آورند اما بر روي ايمني استفاده كنندگان و يا پرسنل نصب و خدمات تأثير ميگذارند را ناديده نميگيرد.
يادآوري : قسمتهايي از اين استاندارد كه با قلم “هما “ (بصورت درج شده در اين يادآوري) نگارش شده است، عملكردي ميباشد .
0 - 2 بنظر ميرسد كه الزامات ساختماني خاصي در قسمتي كه آسانسور نصب ميشود بايد تأمين شود و اين الزامات بدليل ويژگي ساختاري آسانسور و يا بدليل نوع بهره‌برداري از آن در مقايسه با جاهاي ديگر دقيقتر و سخت‌ترمي باشد.
0 - 3 اين استاندارد تا حد امكان فقط به بيان الزامات مواد و تجهيزاتي كه كاركرد ايمن آسانسور را تأمين مي كند مي پردازد.
0 - 4 در مواردي كه براي روشن شدن مطلب اشاره به طراحي خاص شده است، اين طرح نبايد به عنوان تنها طرح ممكن قلمداد شود. هر راه حل ديگري با نتيجه عمل مشابه كه حداقل ايمني معادل را فراهم كند، ميتواند بكار گرفته شود.
0 - 5 درباره اشكال مختلف حوادث احتمالي آسانسور در زمينه‌هاي زير مطالعاتي انجام شده است.
0 - 5 - 1 خطرات احتمالي ناشي از :
الف - بريدن
ب - برخورد كردن
پ - سقوط
ت - ضربه
ث - گيرافتادن
ج - حريق
چ - برق گرفتگي
ح - خرابي مواد بر اثر:
1- فرسودگي
2- خوردگي
3- تخريب مكانيكي
0-5-2 اشخاصي كه ايمني آنها بايد تأمين شود عبارتند از:
الف - استفاده كنندگان ؛
ب - بازرسان و كاركنان نگهداري كننده ؛
پ - اشخاص خارج از چاه آسانسور ، موتورخانه و اتاق فلكه (درصورت‌وجود).
0-5-3 اشيائي كه ايمني آنها بايد تأمين شود عبارتند از:
الف - بارهاي داخل كابين ؛
ب - اجزاو قطعات آسانسور ؛
پ - ساختمان محل نصب.
0 - 6 در تدوين اين استاندارد موارد زير در نظر گرفته شده‌اند:
0-6-1 استفاده كننده ها بايد در برابر خطرات ناشي از سهل انگاري و بي دقتي هاي ناآگاهانه خود ، محافظت شوند.
0-6-2 برخي از قوانين ممكن است سخت گيري كمتري را براي بعضي از استفاده كنندگان اعمال نمايد، از اين به بعد به اين افراد استفاده كننده هاي مجاز يا آموزش ديده گفته ميشود.
در صورتي كه تعريف ديگري موجود نباشد ، اجازه استفاده از آسانسور اختصاصي براي افراد مجاز ، مجاز است ، بشرطي كه آموزشهاي لازم توسط مسئول آسانسور به منظور استفاده از آن داده شده باشد و همچنين در صورتيكه يكي از شرايط زير برقرار باشد :
الف - در صورتيكه بكارگيري آسانسور تنها توسط كليدي كه مخصوص افراد مجاز و آموزش ديده ميباشد، در مكاني محفوظ در داخل يا خارج كابين قرار بگيرد.
ب - آسانسور در محدوده اي كه براي استفاده عام ممنوع ميباشد نصب شده ، و در مدت زماني كه آسانسور قفل نباشد بطور دائم توسط يك يا بيشتر افراد مسئول ، نظارت مي شود.
0-6-3 براي آسانسورهاي خدماتي كه طبق تعريف، كابين آنها قابل دسترس براي اشخاص نباشد ممكن است بعضي از قواعد از شدت كمتري برخوردار باشند و يا اصلاً ناديده گرفته شود.
0-7 در تدوين اين استاندارد در موارد مشخصي بي احتياطي استفاده كننده در نظر گرفته شده است اما ضروري است كه اين امر محدود شود و لذا احتمال دو بي احتياطي همزمان و يا استفاده نادرست از دستورالعمل ها در نظر گرفته نشده است .
0 – 8 درضميمه هاي اين استاندارد روش انجام آزمون هاي ضروري بر روي قطعات مشخص، و همچنين بر روي آسانسور نصب شده و كامل ، آمده است .
0–8–1 ضميمه هاي زير حداكثر الزامات مورد نياز آسانسور را مشخص ميكنند.
0-8-1-1 ضميمة پ . در صورتيكه تأييدية اوليه ضروري باشد، پروندة فني بايد تهيه شود.
0 - 8 - 1 - 2 ضميمه ت . شامل بررسيها و آزمون‌هايي است كه قبل از شروع به كار آسانسور بايد انجام شود.
0 - 8 - 1 - 3 ضميمه ث . شامل بررسيها و آزمونهاي دوره‌اي و همچنين بررسيها و آزمونهاي پس از يك تغيير اساسي و يا يك حادثه ميباشد. تناوب آزمونها و بررسيهاي دوره‌اي حداقل سالي يكبار ميباشد.
0 - 8 - 2 ضميمه ج . انجام آزمونهاي نوعي بر روي قطعات مشخصي از آسانسور امكان ساده‌تر شدن و محدود شدن آزمونهاي پس از نصب آسانسور و همچنين توليد انبوه اين گونه اجزاء را فراهم ميكند.
1 هدف كلي و دامنة كاربرد
اين استاندارد مربوط به آسانسورهاي تازه نصب شدة دائمي است كه داراي طبقات توقف معيني بوده و كابين آن براي حمل و نقل اشخاص و/ يا كالا طراحي شده و توسط طنابهاي فولادي و يا زنجير(ها) آويزان ميباشد و يا توسط جك (ها) نگاه داشته ميشود و همچنين، حداقل در قسمتي ، بين ريلهاي عمودي و يا ريلهايي كه كمي از راستاي قائم منحرف هستند حركت ميكند. (براي وسايلي كه انحراف از راستاي قائم ريلهاي راهنما در آنها از ْ15 بيشتر باشد، اين استاندارد ميتواند بعنوان استاندارد پايه، مفيد باشد.
اين استاندارد شامل آسانسورهايي كه در زير ذكر شده‌اند نميشود.
آسانسورهاي دنده شانه‌اي، آسانسورهايي پيچي، آسانسورهاي معدن، بالابرهاي قفسه‌اي خودكار، بالابرهاي تئاتري، بالابرهاي پرشي، بالابر ساختماني و كارگاهي، بالابرهاي كشتي، سكوهاي اكتشاف يا حفاري كه در دريا بكار ميروند.
هر چند اين استاندارد را ميتوان عملاً به عنوان مبناي مفيدي بكار برد، اما اين استاندارد در موارد ذيل بكار گرفته نميشود:
الف - آسانسور خصوصي كه در ساختمان براي همه افراد در دسترس نميباشد. به شرطي كه استاندارد ويژه اي در مورد آن نوع آسانسور وضع شده باشد.
ب - بالابرهايي كه فقط به دو طبقه خدمات رساني ميكنند و خاص افراد معلول بوده و طول مسير حركت آنها بيش از 4 متر و سرعت آنها بيش از 1/0 متربرثانيه نباشد و حركت كابين آنها نيازمند فشار دائم بر دكمه باشد.
بكارگيري موارد خاصي در جاهايي كه فضا اجازه نمي‌دهد همچون موارد ذيل لازم نيست:
الف - آسانسورهايي كه قبلاً نصب شده‌اند و در حال حاضر قرار است كه اين استاندارد در مورد آنها اجرا شود.
ب - انجام تغييرات مهم (ضميمه ث) درباره آسانسورهايي كه قبل از تصويب اين استاندارد نصب‌شده‌اند.
1 - 1 دامنـة كاربرد
بخش اول اين استانداردمربوط به آسانسورهايي است كه در بند 3 تعريف شده اند و كابين آنهابوسيله طنابهاي فولادي آويخته شده و توسط موتور برقي به حركت در مي آيند و نقل و انتقال صورت مي پذيرد. در آسانسورهايي كه منحصراً براي حمل و نقل كالا بكار مي رود، چنانچه ابعاد كابين آنها ورود افراد را امكانپذير سازد،بايد در رده‌بندي آسانسورهاي مسافربر قرارگيرند و درزمرة آسانسورهاي خدماتي قرارندارند (به تعاريف در بند 3 مراجعه شود).
2 مراجع
مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب ميشود. در مورد مراجع داراي تاريخ چاپ و/يا تجديدنظر، اصلاحيه‌ها و تجديدنظرهاي بعدي اين مدارك موردنظر نيست. با اين وجود بهتر است كاربران ذينفع اين استاندارد، امكان كاربرد آخرين اصلاحيه‌ها و تجديدنظرهاي مدارك الزامي زير را مورد بررسي قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و/يا تجديدنظر، آخرين چاپ و/يا تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است :
CEN/CENELEC standards
EN 294 1992 Safety of machinery - Safety distances to prevent danger zones
danger zones being reached by the upper limbs
EN 1050 Safety of machinery - Principles for risk assessment
EN 10025 Hot rolled products of non alloy structural steels - technical
delivery conditions
EN 50214 Flexible cables for lifts
EN 60068-2-6 Environmental testing - part 2 : Tests - Test Fc :
Vibration(sinusoidal)
EN 60068-2-27 Basic environmental testing procedures - part 2 : Tests - Test Ea and guidance : Shock
EN 60068-2-29 Basic environmental testing procedures - Part 2 : Tests – Test Eb and
guidence Bump
EN 60249-2-2 Base materials for printed circuits - Part 2 : Specifications - Specification
Nْ 2 : Phenolic cellulose paper copper - clad laminated sheet, economic
quality
EN 60249-2-3 Base materials for printed circuits - Part 2 : Specifications - Specification
Nْ 3 : Epoxyde cellule paper copper - clad laminated sheet of defined
flammability (vertical burning test)
EN 60742 Isolating transformers and safety isolating transformers - Requirements
EN 60947-4-1 LOW - voltage switchgear and controlgear - Part 4 : Contactors and motor –
starters - section 1 : Electromechanical contactors and motor - starters
EN 60947-5-1 LOW - voltage switchgear and controlgear - Part 5 : Control circuit devices
and switching elements - section 1: Electromechanical control circuit devices
EN 60950 Safety of information technology equipment, including electrical business
equipment
EN 62326-1 Printed boards - Part 1 : Generic specification
EN 1201-5 1998 Electromagnetic compatibility - Product family standard for lifts , escalators
and passenger conveyors - Emission
EN 12016 1998 Electromagnetic compatibility - Product family standard for lifts , escalators
and passenger conveyors - Immunity
prEN 81-8 1997 Fire resistance tests of lift landing doors - method of test and evaluation.
IEC Standards
IEC 60664-1 Insulation co-ordination for equipment within low-voltage systems – Part
1 : Principles, requirements and tests
IEC 60747-5 Semiconductor devices - Discrete devices and integrated circuits – Part 5 :
Optoelectronic devices
CENELEC Harmonization Documents
HD 21.1 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 1 : General requirements
HD 21.3 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 3 : Non-sheathed cables for fixed wiring
HD 21.4 S2 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 4 : Sheathed cables for fixed wiring
HD 21.5 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 5 : Flexible cables (cords)
HD 22.4 S3 Rubber insulated cables of rated voltages up to and including 450/750 V - Part 4 :
Cords and flexible cables
HD 214 S2 Method for determining the comparative and the proof tracking indices of solid
insulating materials under moist conditions
HD 323.2.14 S2 Basic environmental testing procedures - Part 2 : Tests - Test N : Change of
tempreature
HD 360 S2 Circular rubber insulated lift cables for normal use
HD 384.4.41 S2 Electrical installations of buildings - Part 4 : Protection for safety - chapter 41 :
Protection against electric shock
HD 384.5.51 S1 Electrical installations of buildings - Part 5 : selection and erection of electrical
equipment - chapter 54 : earthing arrangements and protective conductors
HD 384.6.61 S1 Electrical installations of buildings - Part 6 : verification - chapter 61 : lnitial
verification
ISO Standards
ISO 7465 1997 Passenger lifts and service lifts - Guide rails for lifts and counterweights - T type
3 اصطلاحات و تعاريف
در اين استاندارد اصطلاحات با تعاريف زير بكار برده ميشود. براي احتراز از تكرار، اصطلاحات به ترتيب حروف الفبايي و نه بر طبق نوع تجهيزاتي كه در آنها بكار رفته، ذكر شده اند.
3 ـ 1 آسانسور
دستگاهي است دائمي كه براي جابجايي اشخاص يا كالا، بين طبقات ساختمان بوده و در طبقات مشخصي عمل مينمايد. داراي كابيني است كه ساختار، ابعاد و تجهيزات آن به اشخاص بسهولت اجازة استفاده مي‌دهد وميان ريلهاي منصوبة عمودي با حداكثر انحراف 15 درجه حركت ميكند .
3 ـ 2 آسانسور با رانش مثبت (وينچي )
نوعي آسانسور است كه با زنجير ياطناب فولادي آويزان شده و نيروي رانش بطريقي بغير از اصطكاك به آن وارد مي شود.
3 ـ 3 آسانسور با سيستم محركة كششي
آسانسوري خدماتي است كه بواسطة اصطكاك بين فلكة رانش و طنابهاي فولادي حركت ميكند.
3 ـ 4 آسانسور حمل بار و مسافر
آسانسوري‌است كه براي حمل و نقل كالا طراحي شده‌است ومعمولا" عمل حمل و نقل بهمراه افراد صورت مي گيرد.
3 ـ 5 آسانسور خدماتي
آسانسوري دائمي است كه براي جابجايي كالا بين طبقات ساختمان ميباشد و درطبقات مشخصي عمل ميكند ، داراي كابيني است كه ابعاد آن به اشخاص اجازة‌استفاده رانميدهد و در ميان ريلهاي منصوبة عمودي و با حداكثر 15 درجه‌انحراف ، حركت ميكند. ابعادي كه كابين را براي افراد غيرقابل استفاده ميكند، نبايد از مقادير زير بيشتر شود:
الف - مساحت كف كابين 00/1 متر مربع
ب - عمق 00/1 متر
ج - ارتفاع 20/1 متر
ارتفاع بيش از 2/1 متر كل كابين ،بشرطي مجاز ميباشد كه كابين شامل چند طبقه ثابت باشد بنحوي كه ارتفاع هر يك از طبقات از 2/1 متر تجاوز ننمايد.
3 ـ 6 آسانسور خدماتي با رانش مثبت (وينچي)
نوعي آسانسور خدماتي است كه با زنجير ياطناب فولادي آويزان شده و نيروي رانش بطريقي بغير از اصطكاك به آن وارد مي شود.
3 - 7 آسانسور خدماتي با سيستم محركه كششي
آسانسوري است خدماتي كه به واسطه اصطكاك بين فلكة رانش و طنابهاي فولادي حركت مي كند .
3 ـ 8 آسانسور خودرو بر ساختمانهاي خصوصي
آسانسوري كه اتاقك آن ابعاد مناسبي براي جابجايي خودروهاي سواري داشته وطراحي آن امكان اين جابجايي را بدهد.
3 ـ 9 استفاده كننده
به هرشخصي كه از خدمات آسانسوراستفاده ميكند گفته مي شود .
3 - 10 بار اسمي( ظرفيت مفيد)
ظرفيت يا باري است كه قطعات و تجهيزات آسانسوربر آن اساس ساخته شده و فروشنده عملكرد تعريف شده آسانسور را تحت آن بار تضمين نموده‌است .
3 - 11 ترمز ايمني
مكانيزمي است كه بتوسط گاورنر ( سيستم كنترل كنندة سرعت بالا) در لحظة افزايش سرعت بيش از حد مجاز فعال شد ه و با قفل شدن روي ريلهاي راهنماي كابين يا وزنة‌تعادل آنهارا متوقف مينمايد و شامل انواع زيرميشود:
3-11-1 ترمزايمني لحظه‌اي
نوعي ترمز ايمني است كه با قفل شدن سريع روي ريلهاي راهنماباعث توقف كابين ويا وزنة تعادل (با شتاب منفي بسيار زياد) مي شود.
3-11-2 ترمزايمني با اثر ضربه گير
نوعي ترمز ايمني است كه با قفل شدن به ريلهاي راهنما بطور سريع عمل ميكند ولي واكنش در كابين يا وزنة تعادل بوسيلة ضربه‌گير تعديل ميشود.
3-11-3 ترمز ايمني تدريجي
نوعي ترمز ايمني است كه سيستم آن در اصطكاك با ريلهاي راهنما به شكلي عمل مينمايد كه موجب شتاب منفي (تعريف شده) كمتري مي گردد.
3 ـ 12 چاه
فضايي كه در آن كابين و وزنه تعادل (درصورت وجود) حركت مي كند. اين فضا به كف چاهك ،ديوارها و سقف محدود ميگردد .
3 ـ 13 چاهك
بخشي از چاه است كه در زير پايين ترين طبقه آسانسور قرار دارد.
3 ـ 14 حداقل بار گسيختگي طناب فولادي
عبارت است از حاصل ضرب مربع قطر اسمي طناب فولادي (بر حسب متر مربع ) و مقاومت كششي اسمي سيمها (بر حسب نيوتون بر ميليمتر مربع) و يك ضريب مناسب براي نوع ساختار آنها (ISO 2532 ) .
بارمؤثر گسيختگي در آزمون پارگي نمونه طناب فولادي با استفاده از روش تعريف شده بايد معادل كمترين بار گسيختگي تعيين شود.
3 ـ 15 ريل راهنما
اجزايي صلب هستند كه براي هدايت كابين ويا وزنه تعادل تعبيه ميشوند .
3 ـ 16 سرعت اسمي
حداكثر سرعت كابين هنگام حركت عادي را سرعت اسمي مي گويند .
3 ـ 18 سيستم محركة آسانسور
سيستمي است شامل موتوري كه آسانسور را به حركت در آورده ويااز حركت باز مي دارد.
3 ـ 19 شخص آموزش ديدة مجاز
شخصي است كه از سوي افراد مسئول نصب آسانسور ، آموزشهاي لازم را براي استفاده از آسانسور و كمك‌رساني اوليه ديده باشد .
3 ـ 20 ضربه گير
وسيله اي است براي جلوگيري از برخورد ناگهاني كابين و يا وزنة تعادل با كف چاهك مي باشد. انواع آن برحسب ميزان سرعت و ظرفيت و طراحي آسانسور، وجود دارند .
3 ـ 21 طناب ايمني
طنابي فولادي است كه به مكانيزم ايمني كابين يا وزنة تعادل متصل مي گردد تادر هنگام سرعت غير مجاز و يا قطع سيستم تعليق، مكانيزم ترمز ايمني را فعال سازد.
3 ـ 22 گاورنر (كنترل كننده مكانيكي سرعت بيش از مقدار تعيين شده )
وسيله اي است كه وقتي آسانسور به هر دليل به سرعتي بيش از مقدار تعيين شده مي رسد ، فعال شده و ضمن قطع جريان برق موتور ،عملكرد سيستم ترمز ايمني را سبب مي شود .
3 ـ 23 كابين (اتاقك) آسانسور
بخشي از آسانسور كه شبيه اتاقك بوده و مسافران ويا بار ، در داخل آن قرار گرفته و جابجا مي شوند.
3 ـ 24 قاب يا يوك
كادري فلزي است كه كابين يا وزنه هاي تعادل از طريق آن به سيستم تعليق متصل مي گردد .اين قاب ميتواند با ديوارهاي كابين يكپارچه باشد .
3 ـ 25 محافظ پا (سيني زير در)
صفحة قائم مسطح با لبة شيبداري است كه در زير آستانة درب طبقه يا ورودي به كابين نصب مي شود .
3 ـ 26 مساحت مفيد كابين
اندازة سطح مقطع كابين كه در ارتفاع يك متري از كف كابين بدون در نظر گرفتن فضايي كه دستگيره‌ها اشغال ميكنند اندازه گيري ميشود. در صورتي كه كابين بدون در باشد ، محفظه اي بعمق 1/0 متر در جلوي آستانه هر كابين از مساحت مفيد حذف ميشود .
3 ـ 27 مسافر
هر شخصي كه با آسانسور جابجا مي شود .
3 ـ 28 منطقة باز شو قفل
منطقه اي است در بالا و پايين سطح توقف كه وقتي كف كابين در آن منطقه باشد ،درهاي مربوطه قابليت بازشدن از حالت قفل را مييابند .
3 ـ 29 موتورخانه
اتاقي است كه ماشين يا ماشينهاي سيستم محركه و يا تجهيزات مربوطه در آن قراردارند .
3 ـ 30 هم سطح سازي
عملي است كه بمنظور افزايش دقت تراز بودن كف كابين با كف طبقه در هنگام توقف ،انجام مي پذيرد .
3 - 31 هم سطح سازي مجدد
عملي است كه بعد از توقف آسانسور ،براي آنكه سطح توقف در طول بارگيري يا تخليه هم تراز بماند ،انجام شده و در صورت لزوم هم سطح سازي مجدد صورت مي گيرد.
4- نمادهاو اختصارات
4 - 1 يكاها واحدها بر حسب واحدهاي بين‌المللي در سيستم SI انتخاب شده‌اند.
4 - 2 نمادها
جدول نمادها و اختصارات
كميت ها به ترتيبي كه در متن آمده است
نماد يكا
سرعت اسمي V m/s
مجموع جرم كابين خالي و آن قسمتي از جرم كابلهاي آويزان كه متحرك مي باشند و اجزاء جبراني ديگر آويزان از كابين P Kg
بار اسمي (جرم) Q Kg
نسبت نيروي ايستايي بزرگتر به كوچكتر در قسمتهايي از طناب فولادي كه در دو طرف فلكه كشش قرار دارند (1)
ضريبي كه بستگي به شتاب (چه كاهش سرعت چه افزايش سرعت ) و شرايط مشخص نصب ، دارد. (1)
شتاب جاذبه در سقوط آزاد gn m/s2
شتاب منفي كابين در اثر ترمز a m/s2
پاية لگاريتم طبيعي e (1)
ضريبي است كه بستگي به تغييرشكل مقطع شيار فلكة كششي در اثر فرسايش دارد (1)
ضريب اصطكاك بين طنابهاي فولادي روي فلكة كششي (رانش) f (1)
ضريب اصطكاك بين طنابهاي فولادي و شيارها
(1)
زاويه شيارهاي V در فلكه كشش (رانش)
زاوية شيارهايي كه برش زيرين دارند با شيارهاي نيم دايره فلكه كشش (رانش)
قطر طنابهاي فولادي كشش (رانش)
d
قطر فلكه كشش (رانش) D mm
تعداد طنابهاي فولادي n (1)
فشار معين طنابهاي فولادي در شيارهاي فلكه كشش P N/mm2
نيروي ايستايي وارد بر طنابهاي فولادي از سمت كابين روي فلكة كششي ، وقتي كه كابين در پايين ترين تراز با ظرفيت اسمي قرار دارد T N
زاوية پيچ و تماس طنابهاي فولادي روي فلكة كششي
rad
سرعت طنابهاي فولادي در ارتباط با سرعت اسمي كابين Vc m/s
تنش كمانشي وارد بر ريلهاي راهنما ناشي از عملكرد ترمز ايمني
N/mm2
كميت ها به ترتيبي كه در متن آمده است
نماد يكا
سطح مقطع ريل راهنما A (mm)2
ضريب كمانشي ω (1)
ضريب لاغري
(1)
ضريب جذب تابشي دستگاه اندازه گيري a %
ضريب تبديل براي اندازه گيري تابش F (1)
نسبت بين كوچكترين و بزرگترين ابعاد ورودي درب مورد آزمون L (1)
قطر ورودي درب مورد آزمون Z m
شدت تابش در فاصله يك متري
W1
شدت تابشي كه در فاصله اي مساوي نصف قطر ورودي درب مورد آزمون اندازه گيري مي شود. W2
عرض كل درب مورد آزمون l m
عرض آزاد براي ورود درب مورد آزمون E m
تعداد لنگه هاي درب مورد آزمون nv (1)
جرم كل مجاز (P+Q)1 kg
سرعت ايجاد عكس العمل در گاورنر V1 m/s
انرژي جذب شده توسط يكي از دو ترمز ايمني K ,K1 ,K2 J
ارتفاع سقوط آزاد h m
جرم لازم براي فشردگي كامل فنر ضربه گير cr kg
فشردگي نهايي فنر F1 m
حداكثر فاصلة بين نگهدارنده هاي ريلهاي راهنما Lk mm
شعاع گردش(ژيراسيون) I mm
• فلكة كششي يا رانشي كه در جاهاي مختلف استفاده شده اند و منظور فلكه اي است كه به توسط موتور گير بكس سبب حركت آسانسور ميشود.
(1) كميت بدون واحد
4 - 3 اختصارات
درب از نوع F : دربي كه تمام ويژگيهاي مقاومت در برابر آتش كه در پيوست(ج-2) ذكر شده‌است رابرآورده ميسازد.
درب از نوع S : دربي كه تنها بخشي از ويژگيهاي مندرج در پيوست (ج-2) را دارا ميباشد.
5 چاه آسانسور
5 - 1 كليات :
5 - 1 - 1 مقررات اين بند مربوط به چاههاي است كه داراي يك يا چند كابين آسانسور ،ميباشند .
5 - 1 - 2 وزنة تعادل و كابين آسانسور بايد در يك چاه جاي گيرند .
5 - 2 پوشش چاه:
5 - 2 - 1 هر چاه بايد داراي ديواره‌هاي بدون روزنه و كف و سقف ، همانگونه كه در بند 5 - 3 تعريف شده‌است ، باشد.
تنها جاههاي باز مجاز ،عبارتند از :
الف - محل نصب درهاي طبقات
ب - محل نصب درهاي بازرسي و اضطراري چاه و دريچه هاي بازديد .
پ - دريچه هاي خروج گاز و دود در هنگام آتش سوزي
ت - دريچه هاي تهويه
ث - سوراخهاي باز دائمي بين چاه و موتور خانه يا اطاقهاي فلكه .
حالت خاص : چنانچه در مواقع آتش سوزي در ساختمان ، چاه آسانسور نقشي در كمك به گسترش آتش و دود به ساير طبقات نداشته باشد، موارد زير مجاز مي باشند
الف - حداقل ارتفاع ديوارهاي قابل دسترس افراد بجز سطوح ورودي 5/2 متر باشد .
ب - براي ديواره‌هاي سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتر از 5/2 متري تراز طبقه ،ميتوان بجاي ديوار كامل از ديوارهاي مشبك كه ابعاد سوراخهاي آن نبايد (بطور افقي يا عمودي ) از 75 ميليمتر بيشتر باشد، استفاده نمود. (اگر درب كابين مطابق بابند 2-2-3-4-5 بطور مكانيكي قفل شود، اين تمهيدات ضرورتي نمي يابند).
براي روشن شدن مطلب به شكل‌هاي 1 و 2 مراجعه نمائيد.
شكل 1 - چاه نيمه پوشيده
شكل 2 - چاه نيمه پوشيده - فواصل
5 - 2 - 2 درهاي بازرسي و درهاي اضطراري و دريچه هاي بازديد .
5-2-2-1 طرح و نصب درهاي اضطراري و بازرسي و دريچه هاي بازديد چاه ،تنها بايد بمنظور تأمين ايمني استفاده كنندگان و خدمات‌رساني باشد .
5 - 2 - 2 - 1 - 1 درهاي بازرسي بايد داراي حداقل ارتفاع 4/1 متر و حداقل پهناي 6/0 متر باشند .
درهاي اضطراري بايد حداقل ارتفاع 8/1 متر و حداقل پهناي 35/0 متر را دارا باشد.
دريچه هاي بازديد بايد داراي حداكثر 5/0 متر و حداكثر پهناي 5/0 متر باشند.
5 - 2 - 2 - 1 - 2 در صورتي كه فاصله بين آستانة درهاي طبقات متوالي از 11 متر تجاوز كند ، درهاي اضطراري مياني بايد به گونه اي تعبيه شوند كه فاصلة بين آستانه ها بيشتر از 11 متر نباشد .مگر آنكه طبق بند 8-12-4، كابينهاي مجاوري موجود باشند بطوريكه هر كدام از آنهاداراي يك درب اضطراري بوده كه براي ديگري قابل استفاده باشد، در اينصورت اجراي اين بند ضروري نمي باشد .
5 - 2 - 2 - 2 جهت باز شدن درهاي بازرسي و درهاي اضطراري و دريچه هاي بازديد نبايد بسمت داخل چاه باشد .
5 - 2 - 2 - 2 - 1 درها و دريچه ها بايد به قفل كليددار مخصوصي مجهز باشند كه بتوانند بدون كليد مجددا" بسته و قفل شوند. درهاي بازرسي و اضطراري حتي اگر قفل باشند، بايد از داخل چاه بدون كليد باز شوند.
5 - 2 - 2 - 2 - 2 كاركرد آسانسور ،بطور خودكار فقط در صورت بسته بودن درها بايد امكان پذير باشد ،بدين منظور لوازم ايمني برقي مطابق با بند 14-1-2 بكار برده مي شود .حركت آسانسور با دريچة باز در هنگام بازرسي بشرطي مجاز است كه اين عمل با تحريك مداوم كليدي همراه باشد كه تنها در صورت باز بودن در ،قابل دسترس باشد و موقتا" اتصال ايمني دريچه را، پل نمايد.
5 - 2 - 2 - 3 درهاي بازرسي و اضطراري و دريچه‌هاي بازديد بايد فاقد هر گونه روزنه اي بوده و همانند درهاي طبقات داراي مقاومت مكانيكي كافي باشند .
5 - 2 - 3 تهوية چاه
چاه بايد بطور مناسبي تهويه شود و اين عمل نبايد براي تهوية مكانهايي ديگر، بغير از آسانسور استفاده شود . بدين منظور بايد در بالاي چاه دريچة تهوية باحداقل مساحت 1% مقطع عرض چاه ،كه يا مستقيم و يا ازطريق اطاقهاي قرقره و موتورخانه به فضاي بيروني راه يابد، تعبيه شود.
5 - 3 ديواره ها، كف و سقف چاه
سازة چاه آسانسور ،حداقل بايد بتواند تحمل نيروهايي كه بطور معمول بدان واردمي شوند را داشته باشد . نظير نيروي وارده از سيستم محركه ، نيرويي كه توسط ريلهاي راهنما در هنگام عمل سيستم ترمز ايمني بدان وارد مي گردد،نيرويي كه بدليل توزيع غيريكنواخت بار در كف كابين بوجود مي آيد ، نيرويي كه در اثر عملكرد ضربه گيرها و همچنين عملكرد فلكة ضدپيچش و انحراف طناب و يا زنجير جبراني واقع در ته چاهك توليد ميشوند. براي ارزيابي نيروها در حين عمل ترمز ايمني يا ضربه گير، به يادآوري بند 5 رجوع شود .
ديواره ها ،كف و سقف چاه بايد داراي شرايط زير باشند :
الف - از مواد نسوز و با دوامي ساخته شوند كه عامل ايجاد گرد و غبار نباشند.
ب - داراي پايداري مكانيكي كافي باشند .
در آسانسورهاي با كابين بدون درب ،ديوار سمت وروديهاي كابين بايد داراي مقاومت مكانيكي كافي باشند بطوريكه وقتي نيرويي معادل 300 نيوتون در 5 سانتيمترمربع بطور قائم در هر نقطه اعمال شود :
الف - بدون ايجاد تغيير شكلي دائمي مقاومت كنند.
ب - تغيير شكل ارتجاعي بيش از 10 ميلي متر بوجود نيايد
5 - 4 سازة ديواره‌هاي چاهها و درهاي طبقات و ديواره هاي سمت ورودي كابين
5 - 4 - 1 مقررات زير بايد در سرتاسر چاه رعايت شوند.اين مقررات مربوط به درهاي طبقات ، ديواره هاي چاه و يا بخشي از ديواره هاي چاه كه درب ورودي كابين در آن قرار گرفته ،مي شود .مقررات مربوط به فاصله بين كابين و ديواره هاي چاه در بند 11 آمده است .
5 - 4 - 2 كل مجموعة درهاي طبقات و ديواره هايا بخشي از ديواره ها كه در سمت ورودي كابين قرار مي گيرند بجز ناحيه اي كه درب عمل ميكند ،بايد بدون روزنه باشند.
5 - 4 - 3 ويژة آسانسورهاي با كابين داراي درب
5 - 4 - 3 - 1 ديواره چاه با فاصلة عمودي بيش از نصف ناحيه باز شو قفل بعلاوة 50 ميليمتر زير آستانة‌درب طبقه ،بايد داراي شرايط زير باشد .
الف - يا ديوارة داخلي چاه بين دو درب متوالي ،همسطح چهار چوب باشد و يا
ب - پخي ملايم و هموار و سخت با زاويه شيب حداقل 60 درجه نسبت به افق بكار برده شود.
پ - در هر دو صورت فوق با شرايط بند 5-4-4-الف و 5-4-4-ب مطابقت داشته باشد .
5 - 4 - 3 - 2 براي جلوگيري از سقوط و يا ورود افراد به فضاي بين كابين و ديوارة چاه ، در هنگام كاركرد عادي ،فواصل افقي بين ديواره سمت ورودي چاه (در قسمتهايي كه در بند قبل ذكرنگرديده ) و نزديكترين قسمتهاي كابين به آن (نظير درگاه و يا چهارچوب ورودي يا درب كابين )نبايد از 15/0 متر بيشتر گردد.(بويژه در مورد درهاي تلسكوپي، اندازة 15/0 متر بايد كنترل شود)
5 - 4 - 3 - 2 - 1 در موارد زير فاصلة‌افقي حداكثر تا 2/0 متر نيز ميتواند مجاز نيز مي باشد :
الف - در صورتي كه ارتفاع اين فاصله از 5/0 متر بيشتر نشود.
ب - در مورد آسانسورهاي مخصوص بار و مسافر و يا آسانسورهاي خودروبر ساختمانهاي خصوصي با درهاي كشويي عمودي .
5 - 4 - 3 - 2 - 2 در صورتيكه درب كابين داراي قفل مكانيكي باشد كه تنها در منطقة باز شو طبقات بتواند باز شود، آنگاه رعايت شرايط بند 5-4-3-2 الزامي نمي باشد .
حركت آسانسور بطور خودكار بايد منوط به قفل بودن در كابين باشد ، مگر در مواردي كه در بند 7-7-2-2 ذكر گرديد. اين قفل شدن بايد توسط يك وسيلة‌ايمني برقي ،كه با بند 14-1-2 مطابقت داشته باشد ، براي سيستم اثبات شود .
5 - 4 - 4 ويژة‌آسانسورهاي با كابين بدون درب :
الف - مجموعه اي كه در بند 5-4-2 توصيف گرديده بايد از سطحي عمودي و يكپارچه ، متشكل از موادي سخت و هموار، ساخته شده باشد. پوشش سطوح ديوار بايد از موادي مانند صفحات فلزي ،پوشش هاي با سطح سخت يا مواد ديگري كه در برابر اصطكاك خصوصيات يكساني داشته باشند، تشكيل گردد. استفاده از سطوح گچي و ديواره‌هاي شيشه اي مجاز نمي باشد. همچنين اين مجموعه بايد از هر دو طرف حداقل بميزان 25 ميليمتر بيش از پهناي كامل ورودي كابين امتداد يابد .
ب - هر گونه بر آمدگي بايد كمتر از 5 ميليمتر بوده و برآمدگيهاي بيش از 2 ميليمتر بايد حد اقل به ميزان 75 درجه نسبت به افق پخ شده باشند .
پ - در صورت وجود تورفتگي هايي بعنوان دستگيره در درهاي طبقات اين فرورفتگي ها از سمت چاه بايد داراي حداقل ،عمق 30 ميليمتر و پهناي 40 ميليمتر باشند .لبه هاي اين فرو رفتگي در بالا و پايين بايد داراي شيبي حداقل 60 درجه و ترجيحا" 75 درجه نسبت به افق باشند.ترتيب قرارگيري ميله ها و دستگيره ها بايد بگونه اي باشد تا احتمال گرفتار شدن را كاهش داده و يا از گير كردن انگشتان در پشت آنها و يا بريدن آنها جلوگيري شود.
5 - 5 حفاظت از هر نوع فضاي خالي مستقر در زير كابين و وزنة تعادل
5 - 5 - 1 ترجيحا" در زير چاههاي آسانسور نبايد فضايي قابل دسترس افراد ،وجود داشته باشد.
5 - 5 - 2 چنانچه فضاي زير چاهك آسانسور در دسترس اشخاص قرار داشته باشد ،كف چاهك بايد تحمل حداقل نيروي را داشته باشد ، همچنين يكي از دو شرط زير را داشته باشد.
الف - يا ستوني صلب و محكم از زير ضربه گير وزنة تعادل، به زمين محكم وصل شود و يا
ب - وزنة تعادل به پاراشوت (ترمز ايمني )مجهز باشد .
5 - 6 چاهي كه داراي كابين و وزنة تعادل متعلق به چندين آسانسور يا آسانسور خدماتي باشد .
5 - 6 - 1 در قسمت پايين چاه، بين بخشهاي متحرك كابين يا وزنه تعادل آسانسورهاي مجاوربايد ديوارة جداكننده‌اي تعبيه گردد، به گونه‌اي كه از پايين‌ترين نقطة حركت كابين يا وزنة تعادل شروع شده و حداقل تا 5/2 متر بالاتر از كف چاهك امتداد يابد.
5 - 6 - 2 چنانچه فاصلة بين‌لبة سقف كابين و قسمت متحرك (كابين يا وزنة‌تعادل )آسانسورها يا آسانسورهاي خدماتي مجاور هم كمتر از 3/0 متر باشد ديوارة جداساز مذكور در بند 5-6-1، بايد در سراسر ارتفاع چاه با پهناي مؤثر امتداد يابد. اندازة پهناي مؤثر بايد حداقل برابر پهناي قسمت متحرك به اضافه 1/0 متر در هر طرف باشد.
5 - 7 فضاي بالاسري و چاهك
5 - 7 - 1 فاصلة‌بالاسري آسانسورها با سيستم محركة كششي (به يادآوري 3 در توضيحات بند 5 مراجعه شود )
5 - 7 - 1 - 1 - وقتي وزنة تعادل روي ضربه‌گير فشرده شده قرار دارد، چهار وضعيت زير بايد بطور همزمان فراهم شوند :
الف - طول ريلهاي راهنما كابين بايد حركت آن را به مقدار اضافي حداقل برابر با برحسب متر ،را تامين نمايد .
ب - فاصلة عمودي آزاد بين بالاترين نقطه از سطح سقف كابين كه ابعاد آن مطابق با بند 8-13-1 (ب) ميباشد (بجز مناطق مربوط به بند 5-7-1-1 (پ)) و پايين‌ترين نقطه سقف چاه (شامل تيركها و اجزاي مستقر در زير سقف چاه) بايد حداقل معادل با بر حسب متر باشد.
پ - فاصلة خالي پايين ترين نقطة سقف چاه بر حسب متر و :
1- بالاترين تجهيزات نصب شده در روي سقف كابين بجز آنهايي كه در رديف 2 ذكر گرديده ،بايد حداقل بر حسب متر باشد .
2 - بالاترين قسمت كفشكهاي راهنما يا كفشكهاي غلطكي مربوط به طنابهاي فولادي، و يا در صورت وجود درهاي كشويي عمودي، بخش فوقاني آنها بايد حداقل برابر بر حسب متر،باشد.
ت - در بالاي سقف كابين بايد فضاي كافي براي جا دادن مكعبي يه ابعاد حداقل
m 8/ . × m 6/ . × m 5/0 از يكي از وجوه، موجود باشد. براي آسانسورهاي با سيستم تعليق مستقيم (يك به يك) طنابهاي فولادي و متعلقات آنها مي توانند در اين فضا قرار گيرند به شرط آنكه خط مركزي طنابهاي فولادي از فاصلة 15/0متري سطوح‌عمودي‌مكعب‌تجاوزنكند.
5 - 7 - 1 - 2 هنگامي كه كابين روي ضربه‌گيرهاي كاملا فشرده شده قراردارد، طول ريلهاي وزنة تعادل ميبايست حداقل طول حركت برحسب متر را نيز تأمين نمايد.
5 - 7 - 1 - 3 هنگامي كه كاهش سرعت آسانسور طبق بند 12-8 تحت كنترل باشد ، عدد 035/0 مذكور در بندهاي 5-7-1-1 و 5-7-1-2 را ميتوان در دو حالت زير كاهش داد :
الف - به 2/1 براي آسانسورهاي با سرعت اسمي كمتر از 4 متربرثانيه
ب - به 3/1 براي آسانسورهاي باسرعت اسمي بيش از 4 متربر ثانيه
درهيچ حالتي طول محاسبه شده نبايد از 25/0 متر كمتر شود .
5 - 7 - 1 - 4 در آسانسورهايي كه زنجير طناب جبران ،مجهز به مكانيزم ضد پيچش ميباشد ،مقدار
را ميتوان با اندازة جابجايي احتمالي فلكة ضد پيچش ، به اضافة طول حركت كابين (طول مسير ) جايگزين نمود، بشرطي كه‌اين مقدار از 2/0 متر كمتر نشود .
5 - 7 - 2 فاصله هوايي بالاسري براي آسانسورهاي بارانش مثبت (وينچي )
5 - 7 - 2 - 2 وقتي ضربه گيرهاي بالايي توسط كابين كاملاً فشرده مي شوند ،شرايط زير بايد بطور همزمان تأمين گردد:
الف - فاصلة آزاد عمودي بين سطوح بالاترين محل روي سقف كابين و پايين‌ترين سطح (شامل تيركها و اجزاء مستقر در زير سقف چاه و همراستاي كابين ) بايد حداقل 1/0 متر باشد .
ب - فضاي خالي بين پايين‌ترين سطح از سقف چاه و :
1 - بالاترين قسمت تجهيزات نصب شده بر روي سقف كابين بجز موارد اشاره شده در رديف 2 زير، بايد حداقل 3/0 متر باشد .
2 - بالاترين قسمت كفشكهاي راهنما (لغزشي يا غلطكي ) و متعلقات طناب فولادي و يا برآمدگي‌هاو يا قسمتهايي از درهاي كشويي عمودي (گيوتيني )در صورت وجود ، بايد حداقل 1/0 متر باشد .
پ - در بالاي سقف كابين بايد فضاي كافي براي جادادن مكعبي به ابعاد حداقل
m 8/ . × m 6/ . × m 5/0 از يكي از وجوه، موجود باشد. براي آسانسورهاي با سيستم تعليق مستقيم (يك به يك ) طنابهاي فولادي و متعلقات آنها ميتوانند در اين فضا قرار گيرند به شرطي كه خط مركزي طناب هاي فولادي از فاصلة 15/0 متري سطوح عمودي مكعب تجاوز نكند .
5 - 7 - 2 - 3 در صورتي كه كابين روي ضربه‌گيرهاي كاملا فشرده قرار گرفته ،در صورت وجود وزنة تعادل طول ريل آن بايد حركتي به اندازة 3/0 متر را نيز تأمين نمايد .
5 - 7 - 3 چاهك
5 - 7 - 3 - 1 چاهك پايين ترين قسمت چاه است كه كف آن بايد صاف و تقريبأ تراز باشد ، به استثناء نقاطي كه ضربه‌گيرهاو پاية‌ريلها و وسايل مكش آب نصب شده‌اند .
5 - 7 - 3 - 2 اگر دري بجز درب طبقات ، براي دسترسي به چاهك موجود باشد ، بايد با بند 5-5-2 مطابقت نمايد. چنانچه عمق چاهك از 5/2 متر تجاوز نمايد ، بشرط آنكه طرح ساختمان امكان آنرا بدهد ،وجود چنين دري نيز بايد پيش‌بيني گردد. اگر هيچ نوع دسترسي به چاهك موجود نباشد بايد در درون چاه‌وسيله اي دائمي ( نردبان يا پله ) تعبيه گردد تا از پايين‌ترين طبقة در دسترس ،رفتن به كف چاهك با ايمني مقدور باشد . اين وسيله نبايد در مسير حركت تجهيزات آسانسور قرار گيرد .
5 - 7 - 3 - 3 زماني كه كابين روي ضربه گيرهاي كاملا فشرده قرار دارد، شرايط زير بايد بطور همزمان فراهم باشد:
الف - بايد در چاهك فضاي كافي حداقل ، براي قرارگيري مكعبي به ابعاد m 0/1* m 6/0* m 5/0 بر روي يكي از وجوهش، موجود باشد.
ب - فاصلة‌آزاد بين كف چاهك و:
1 - پايين ترين
موضوع آسانسور خود دریایی از مطالب ونکات فنی است که گاه به گاه از زوایای مختلفی نظیر بارگذاری اسانسور،طراحی آرایش وسایز میلگردهای چاهک وغیره
در سایت به بحث گذارده می شود.فایل پیوست که از سایت ایران سازه نقل می شود گزیده ای از مطالب عنوان شده در آن سایت است که تقدیم حضور دوستان می شود.
دانلود نقشه ها،استانداردها ونکات اجرای آسانسور
كميسيون استاندارد «آسانسور
قسمت اول ـ مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسورهاي برقي»
رئيس سمت يا نمايندگي
اصل حداد، احمد دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي
(دكتراي مهندسي تكنولوژي صنعتي)
اعضاء
آزرمان، پرويز مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(مهندس برق)
اسلامي، محمد سعيد تكنوترم
(مهندس مكانيك)
بهروز، شهرام آزمون آسانسور
(مهندس برق)
پهلواني، سياوش فراياز
(مهندس مكانيك)
رحمتيان، زهرا مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(فوق ليسانس فيزيك)
زارع پور، حيدر شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران
(مهندس مكانيك)
شادمند، سحر شركت بازرسي كيفيت و استاندارد ايران
(مهندس برق)
صدرائي شاملو، حسن مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(مهندس معماري)
كريم نژاد وزارت صنايع
(مهندس مكانيك)
نظربيگي، موسي فرازنما
(مهندس مكانيك)
دبيــر
ميرابوطالبي، صديقه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران
(دكتري فيزيك)
پيشگفتار
كميسيون استاندارد " مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسور : قسمت اول - آسانسورهاي برقي " كه توسط كميسيون هاي مربوط تهيه و تدوين شده و در ششمين جلسه كميته ملي استاندارد مكانيك و خودرو مورد تأييد قرار گرفته است ، اينك به استناد بند يك ماده 3 قانون اصلاح قوانين و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان استاندارد ملي ايران منتشر مي شود .
براي حفظ همگامي و هماهنگي با تحولات و پيشرفتهاي ملي و جهاني در زمينه صنايع ، علوم و خدمات ، استاندارد هاي ملي ايران در مواقع لزوم تجديد نظر خواهد شد و هرگونه پيشنهادي كه براي اصلاح يا تكميل اين استاندارد ها ارائه شود ، در هنگام تجديد نظر در كميسيون فني مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابر اين براي مراجعه به استاندارد هاي ملي ايران بايد همواره از آخرين تجديد نظر آنها استفاده كرد .
در تهيه و تدوين اين استاندارد سعي شده است كه ضمن توجه به شرايط موجود و نيازهاي جامعه ، در حد امكان بين اين استاندارد و استاندارد هاي بين المللي و استاندارد هاي ملي كشورهاي صنعتي و پيشرفته هماهنگي ايجاد شود .
منبع و ماخذي كه براي اين استاندارد بكار رفته است به شرح زير مي باشد :
BS 5655: Part1: 1986
EN 81: Part1: 1985
EN 81-1: 2001
فهرست مندرجات صفحه
0 مقدمه كلي 1
1 هدف كلي و دامنه كاربرد 5
2 مراجع 6
3 اصطلاحات و تعاريف 8
4 نمادها و اختصارات 14
5 چاه آسانسور 16
6 موتورخانه و محل قرار گرفتن فلكه ها 27
7 درهاي طبقه 34
8 كابين و وزنه تعادل 42
9 سيستم آويز، سيستم جبران كننده، ترمز ايمني و كنترل كننده مكانيكي سرعت بالا (گاورنر) 55
10 ريلهاي راهنما، ضربه گيرها و كليدهاي حد نهايي 66
11 فواصل هوايي بين كابين و ديوار چاه آسانسور و بين كابين و وزنه تعادل 75
12 سيستم محركه آسانسور 76
13 لوازم و تأسيسات برقي 81
14 حفاظت در مقابل اشكالات برقي، كنترل ها، اولويت ها 89
15 نكات و دستورالعمل ها 100
16 آزمونها، بررسي ها، دفتر ثبت نتايج و سرويس و نگهداري 106
پيوست الف : شرايط استفاده از لوازم ايمني برقي 108
پيوست ب : طرح كليد سه گوش 109
پيوست پ : پرونده فني 110
پيوست ت : بررسيها و آزمونهاي قبل از بهره برداري 113
پيوست ث : بررسيها و آزمونهاي ادواري و يا پس از انجام هر تغيير عمده و يا حادثه 117
پيوست ج : روشهاي آزمايش براي آزمون 120
پيوست چ : توصيه هاي حفاظت در مقابل آتش 161
استاندارد ملي مقررات ايمني ساختمان و نصب آسانسور
قسمت اول – آسانسورهاي برقي
0 مقدمه كلي
هدف از تدوين اين استاندارد تعريف قواعد ايمني مربوط به آسانسورهاي مسافري و باري و خدماتي است كه براي تأمين ايمني اشخاص و اشياء در برابر خطر حوادث مرتبط با عملكرد اين نوع آسانسورها ميباشد .
0 - 1 در تدوين اين استاندارد روشهاي زير اتخاذ شده است.
0 - 1 - 1 تجزيه و تحليل خطرات كه ميتواند ناشي از هر جزء از قطعات يك آسانسور كامل باشد، انجام گرديده و بنابراين قوانين مربوطه در هر مورد تدوين شده‌اند.
0 - 1 - 2 اين استاندارد كه خاص آسانسورهاميباشد و قوانين فني عمومي كه در زمينه‌هاي الكتريكي ، مكانيكي و يا ساختماني كاربرد دارند، را تكرار نميكند. البته فرض ميشود كه تمامي اجزاء بايد :
0-1-2-1 بدرستي طراحي شده باشند، داراي ساختار مكانيكي و الكتريكي صحيحي باشند و با كيفيت مناسب و مقاومت كافي و بدون عيب ساخته شده باشند.
0-1-2-2 بخوبي تعمير و نگهداري شوند، بويژه بايد اطمينان حاصل شود كه ابعاد مورد نيازبا وجود فرسايش برقرار بمانند.
0-1-3 اين استاندارد خاص آسانسورها ميباشد و شامل قوانين مربوط به حفاظت در برابر آتش اجزاء ساختمان نميشود.
اما از آنجايي كه اين قوانين بر انتخاب درهاي طبقات و ويژگيهاي طراحي سيستمهاي كنترل الكتريكي تأثير مستقيم دارد لازم است به اين موضوع نيز پرداخته شود.
0-1-3-1 انتخاب درهاي طبقات كه به مقاومت و عملكرد مورد نياز آنها در برابر آتش بستگي دارد در بند پيوست ج ذكرشده‌است. متداولترين چيدمانهاي ساختماني بادرهاي متناظر با هر كدام، با علائم S و F نشان داده‌شده‌اند.
اما در صورتي كه الزامات قانوني براي چيدمانهاي بخصوص نوع F را به جاي نوع S مجاز بشمارند، كميته‌هاي فني بايد اصلاحيه مورد نياز را تهيه كنند.
0 - 1 - 3 - 2 سيستمهاي كنترلي الكتريكي توصيه شده براي هر مثال از چيدمانها، در ضميمه (ج) توصيف شده‌اند.
0 - 1 - 4 اين استاندارد ويژه آسانسورها بوده و ويژگيهايي را كه ذاتاً جزئي از اين وسايل نميباشد و يا مانعي براي تجارت بوجود نمي آورند اما بر روي ايمني استفاده كنندگان و يا پرسنل نصب و خدمات تأثير ميگذارند را ناديده نميگيرد.
يادآوري : قسمتهايي از اين استاندارد كه با قلم “هما “ (بصورت درج شده در اين يادآوري) نگارش شده است، عملكردي ميباشد .
0 - 2 بنظر ميرسد كه الزامات ساختماني خاصي در قسمتي كه آسانسور نصب ميشود بايد تأمين شود و اين الزامات بدليل ويژگي ساختاري آسانسور و يا بدليل نوع بهره‌برداري از آن در مقايسه با جاهاي ديگر دقيقتر و سخت‌ترمي باشد.
0 - 3 اين استاندارد تا حد امكان فقط به بيان الزامات مواد و تجهيزاتي كه كاركرد ايمن آسانسور را تأمين مي كند مي پردازد.
0 - 4 در مواردي كه براي روشن شدن مطلب اشاره به طراحي خاص شده است، اين طرح نبايد به عنوان تنها طرح ممكن قلمداد شود. هر راه حل ديگري با نتيجه عمل مشابه كه حداقل ايمني معادل را فراهم كند، ميتواند بكار گرفته شود.
0 - 5 درباره اشكال مختلف حوادث احتمالي آسانسور در زمينه‌هاي زير مطالعاتي انجام شده است.
0 - 5 - 1 خطرات احتمالي ناشي از :
الف - بريدن
ب - برخورد كردن
پ - سقوط
ت - ضربه
ث - گيرافتادن
ج - حريق
چ - برق گرفتگي
ح - خرابي مواد بر اثر:
1- فرسودگي
2- خوردگي
3- تخريب مكانيكي
0-5-2 اشخاصي كه ايمني آنها بايد تأمين شود عبارتند از:
الف - استفاده كنندگان ؛
ب - بازرسان و كاركنان نگهداري كننده ؛
پ - اشخاص خارج از چاه آسانسور ، موتورخانه و اتاق فلكه (درصورت‌وجود).
0-5-3 اشيائي كه ايمني آنها بايد تأمين شود عبارتند از:
الف - بارهاي داخل كابين ؛
ب - اجزاو قطعات آسانسور ؛
پ - ساختمان محل نصب.
0 - 6 در تدوين اين استاندارد موارد زير در نظر گرفته شده‌اند:
0-6-1 استفاده كننده ها بايد در برابر خطرات ناشي از سهل انگاري و بي دقتي هاي ناآگاهانه خود ، محافظت شوند.
0-6-2 برخي از قوانين ممكن است سخت گيري كمتري را براي بعضي از استفاده كنندگان اعمال نمايد، از اين به بعد به اين افراد استفاده كننده هاي مجاز يا آموزش ديده گفته ميشود.
در صورتي كه تعريف ديگري موجود نباشد ، اجازه استفاده از آسانسور اختصاصي براي افراد مجاز ، مجاز است ، بشرطي كه آموزشهاي لازم توسط مسئول آسانسور به منظور استفاده از آن داده شده باشد و همچنين در صورتيكه يكي از شرايط زير برقرار باشد :
الف - در صورتيكه بكارگيري آسانسور تنها توسط كليدي كه مخصوص افراد مجاز و آموزش ديده ميباشد، در مكاني محفوظ در داخل يا خارج كابين قرار بگيرد.
ب - آسانسور در محدوده اي كه براي استفاده عام ممنوع ميباشد نصب شده ، و در مدت زماني كه آسانسور قفل نباشد بطور دائم توسط يك يا بيشتر افراد مسئول ، نظارت مي شود.
0-6-3 براي آسانسورهاي خدماتي كه طبق تعريف، كابين آنها قابل دسترس براي اشخاص نباشد ممكن است بعضي از قواعد از شدت كمتري برخوردار باشند و يا اصلاً ناديده گرفته شود.
0-7 در تدوين اين استاندارد در موارد مشخصي بي احتياطي استفاده كننده در نظر گرفته شده است اما ضروري است كه اين امر محدود شود و لذا احتمال دو بي احتياطي همزمان و يا استفاده نادرست از دستورالعمل ها در نظر گرفته نشده است .
0 – 8 درضميمه هاي اين استاندارد روش انجام آزمون هاي ضروري بر روي قطعات مشخص، و همچنين بر روي آسانسور نصب شده و كامل ، آمده است .
0–8–1 ضميمه هاي زير حداكثر الزامات مورد نياز آسانسور را مشخص ميكنند.
0-8-1-1 ضميمة پ . در صورتيكه تأييدية اوليه ضروري باشد، پروندة فني بايد تهيه شود.
0 - 8 - 1 - 2 ضميمه ت . شامل بررسيها و آزمون‌هايي است كه قبل از شروع به كار آسانسور بايد انجام شود.
0 - 8 - 1 - 3 ضميمه ث . شامل بررسيها و آزمونهاي دوره‌اي و همچنين بررسيها و آزمونهاي پس از يك تغيير اساسي و يا يك حادثه ميباشد. تناوب آزمونها و بررسيهاي دوره‌اي حداقل سالي يكبار ميباشد.
0 - 8 - 2 ضميمه ج . انجام آزمونهاي نوعي بر روي قطعات مشخصي از آسانسور امكان ساده‌تر شدن و محدود شدن آزمونهاي پس از نصب آسانسور و همچنين توليد انبوه اين گونه اجزاء را فراهم ميكند.
1 هدف كلي و دامنة كاربرد
اين استاندارد مربوط به آسانسورهاي تازه نصب شدة دائمي است كه داراي طبقات توقف معيني بوده و كابين آن براي حمل و نقل اشخاص و/ يا كالا طراحي شده و توسط طنابهاي فولادي و يا زنجير(ها) آويزان ميباشد و يا توسط جك (ها) نگاه داشته ميشود و همچنين، حداقل در قسمتي ، بين ريلهاي عمودي و يا ريلهايي كه كمي از راستاي قائم منحرف هستند حركت ميكند. (براي وسايلي كه انحراف از راستاي قائم ريلهاي راهنما در آنها از ْ15 بيشتر باشد، اين استاندارد ميتواند بعنوان استاندارد پايه، مفيد باشد.
اين استاندارد شامل آسانسورهايي كه در زير ذكر شده‌اند نميشود.
آسانسورهاي دنده شانه‌اي، آسانسورهايي پيچي، آسانسورهاي معدن، بالابرهاي قفسه‌اي خودكار، بالابرهاي تئاتري، بالابرهاي پرشي، بالابر ساختماني و كارگاهي، بالابرهاي كشتي، سكوهاي اكتشاف يا حفاري كه در دريا بكار ميروند.
هر چند اين استاندارد را ميتوان عملاً به عنوان مبناي مفيدي بكار برد، اما اين استاندارد در موارد ذيل بكار گرفته نميشود:
الف - آسانسور خصوصي كه در ساختمان براي همه افراد در دسترس نميباشد. به شرطي كه استاندارد ويژه اي در مورد آن نوع آسانسور وضع شده باشد.
ب - بالابرهايي كه فقط به دو طبقه خدمات رساني ميكنند و خاص افراد معلول بوده و طول مسير حركت آنها بيش از 4 متر و سرعت آنها بيش از 1/0 متربرثانيه نباشد و حركت كابين آنها نيازمند فشار دائم بر دكمه باشد.
بكارگيري موارد خاصي در جاهايي كه فضا اجازه نمي‌دهد همچون موارد ذيل لازم نيست:
الف - آسانسورهايي كه قبلاً نصب شده‌اند و در حال حاضر قرار است كه اين استاندارد در مورد آنها اجرا شود.
ب - انجام تغييرات مهم (ضميمه ث) درباره آسانسورهايي كه قبل از تصويب اين استاندارد نصب‌شده‌اند.
1 - 1 دامنـة كاربرد
بخش اول اين استانداردمربوط به آسانسورهايي است كه در بند 3 تعريف شده اند و كابين آنهابوسيله طنابهاي فولادي آويخته شده و توسط موتور برقي به حركت در مي آيند و نقل و انتقال صورت مي پذيرد. در آسانسورهايي كه منحصراً براي حمل و نقل كالا بكار مي رود، چنانچه ابعاد كابين آنها ورود افراد را امكانپذير سازد،بايد در رده‌بندي آسانسورهاي مسافربر قرارگيرند و درزمرة آسانسورهاي خدماتي قرارندارند (به تعاريف در بند 3 مراجعه شود).
2 مراجع
مدارك الزامي زير حاوي مقرراتي است كه در متن اين استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدين ترتيب آن مقررات جزئي از اين استاندارد محسوب ميشود. در مورد مراجع داراي تاريخ چاپ و/يا تجديدنظر، اصلاحيه‌ها و تجديدنظرهاي بعدي اين مدارك موردنظر نيست. با اين وجود بهتر است كاربران ذينفع اين استاندارد، امكان كاربرد آخرين اصلاحيه‌ها و تجديدنظرهاي مدارك الزامي زير را مورد بررسي قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاريخ چاپ و/يا تجديدنظر، آخرين چاپ و/يا تجديدنظر آن مدارك الزامي ارجاع داده شده مورد نظر است.
استفاده از مراجع زير براي كاربرد اين استاندارد الزامي است :
CEN/CENELEC standards
EN 294 1992 Safety of machinery - Safety distances to prevent danger zones
danger zones being reached by the upper limbs
EN 1050 Safety of machinery - Principles for risk assessment
EN 10025 Hot rolled products of non alloy structural steels - technical
delivery conditions
EN 50214 Flexible cables for lifts
EN 60068-2-6 Environmental testing - part 2 : Tests - Test Fc :
Vibration(sinusoidal)
EN 60068-2-27 Basic environmental testing procedures - part 2 : Tests - Test Ea and guidance : Shock
EN 60068-2-29 Basic environmental testing procedures - Part 2 : Tests – Test Eb and
guidence Bump
EN 60249-2-2 Base materials for printed circuits - Part 2 : Specifications - Specification
Nْ 2 : Phenolic cellulose paper copper - clad laminated sheet, economic
quality
EN 60249-2-3 Base materials for printed circuits - Part 2 : Specifications - Specification
Nْ 3 : Epoxyde cellule paper copper - clad laminated sheet of defined
flammability (vertical burning test)
EN 60742 Isolating transformers and safety isolating transformers - Requirements
EN 60947-4-1 LOW - voltage switchgear and controlgear - Part 4 : Contactors and motor –
starters - section 1 : Electromechanical contactors and motor - starters
EN 60947-5-1 LOW - voltage switchgear and controlgear - Part 5 : Control circuit devices
and switching elements - section 1: Electromechanical control circuit devices
EN 60950 Safety of information technology equipment, including electrical business
equipment
EN 62326-1 Printed boards - Part 1 : Generic specification
EN 1201-5 1998 Electromagnetic compatibility - Product family standard for lifts , escalators
and passenger conveyors - Emission
EN 12016 1998 Electromagnetic compatibility - Product family standard for lifts , escalators
and passenger conveyors - Immunity
prEN 81-8 1997 Fire resistance tests of lift landing doors - method of test and evaluation.
IEC Standards
IEC 60664-1 Insulation co-ordination for equipment within low-voltage systems – Part
1 : Principles, requirements and tests
IEC 60747-5 Semiconductor devices - Discrete devices and integrated circuits – Part 5 :
Optoelectronic devices
CENELEC Harmonization Documents
HD 21.1 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 1 : General requirements
HD 21.3 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 3 : Non-sheathed cables for fixed wiring
HD 21.4 S2 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 4 : Sheathed cables for fixed wiring
HD 21.5 S3 Polyvinyl chloride insulated cables of rated voltages up to and including 450/750
V - Part 5 : Flexible cables (cords)
HD 22.4 S3 Rubber insulated cables of rated voltages up to and including 450/750 V - Part 4 :
Cords and flexible cables
HD 214 S2 Method for determining the comparative and the proof tracking indices of solid
insulating materials under moist conditions
HD 323.2.14 S2 Basic environmental testing procedures - Part 2 : Tests - Test N : Change of
tempreature
HD 360 S2 Circular rubber insulated lift cables for normal use
HD 384.4.41 S2 Electrical installations of buildings - Part 4 : Protection for safety - chapter 41 :
Protection against electric shock
HD 384.5.51 S1 Electrical installations of buildings - Part 5 : selection and erection of electrical
equipment - chapter 54 : earthing arrangements and protective conductors
HD 384.6.61 S1 Electrical installations of buildings - Part 6 : verification - chapter 61 : lnitial
verification
ISO Standards
ISO 7465 1997 Passenger lifts and service lifts - Guide rails for lifts and counterweights - T type
3 اصطلاحات و تعاريف
در اين استاندارد اصطلاحات با تعاريف زير بكار برده ميشود. براي احتراز از تكرار، اصطلاحات به ترتيب حروف الفبايي و نه بر طبق نوع تجهيزاتي كه در آنها بكار رفته، ذكر شده اند.
3 ـ 1 آسانسور
دستگاهي است دائمي كه براي جابجايي اشخاص يا كالا، بين طبقات ساختمان بوده و در طبقات مشخصي عمل مينمايد. داراي كابيني است كه ساختار، ابعاد و تجهيزات آن به اشخاص بسهولت اجازة استفاده مي‌دهد وميان ريلهاي منصوبة عمودي با حداكثر انحراف 15 درجه حركت ميكند .
3 ـ 2 آسانسور با رانش مثبت (وينچي )
نوعي آسانسور است كه با زنجير ياطناب فولادي آويزان شده و نيروي رانش بطريقي بغير از اصطكاك به آن وارد مي شود.
3 ـ 3 آسانسور با سيستم محركة كششي
آسانسوري خدماتي است كه بواسطة اصطكاك بين فلكة رانش و طنابهاي فولادي حركت ميكند.
3 ـ 4 آسانسور حمل بار و مسافر
آسانسوري‌است كه براي حمل و نقل كالا طراحي شده‌است ومعمولا" عمل حمل و نقل بهمراه افراد صورت مي گيرد.
3 ـ 5 آسانسور خدماتي
آسانسوري دائمي است كه براي جابجايي كالا بين طبقات ساختمان ميباشد و درطبقات مشخصي عمل ميكند ، داراي كابيني است كه ابعاد آن به اشخاص اجازة‌استفاده رانميدهد و در ميان ريلهاي منصوبة عمودي و با حداكثر 15 درجه‌انحراف ، حركت ميكند. ابعادي كه كابين را براي افراد غيرقابل استفاده ميكند، نبايد از مقادير زير بيشتر شود:
الف - مساحت كف كابين 00/1 متر مربع
ب - عمق 00/1 متر
ج - ارتفاع 20/1 متر
ارتفاع بيش از 2/1 متر كل كابين ،بشرطي مجاز ميباشد كه كابين شامل چند طبقه ثابت باشد بنحوي كه ارتفاع هر يك از طبقات از 2/1 متر تجاوز ننمايد.
3 ـ 6 آسانسور خدماتي با رانش مثبت (وينچي)
نوعي آسانسور خدماتي است كه با زنجير ياطناب فولادي آويزان شده و نيروي رانش بطريقي بغير از اصطكاك به آن وارد مي شود.
3 - 7 آسانسور خدماتي با سيستم محركه كششي
آسانسوري است خدماتي كه به واسطه اصطكاك بين فلكة رانش و طنابهاي فولادي حركت مي كند .
3 ـ 8 آسانسور خودرو بر ساختمانهاي خصوصي
آسانسوري كه اتاقك آن ابعاد مناسبي براي جابجايي خودروهاي سواري داشته وطراحي آن امكان اين جابجايي را بدهد.
3 ـ 9 استفاده كننده
به هرشخصي كه از خدمات آسانسوراستفاده ميكند گفته مي شود .
3 - 10 بار اسمي( ظرفيت مفيد)
ظرفيت يا باري است كه قطعات و تجهيزات آسانسوربر آن اساس ساخته شده و فروشنده عملكرد تعريف شده آسانسور را تحت آن بار تضمين نموده‌است .
3 - 11 ترمز ايمني
مكانيزمي است كه بتوسط گاورنر ( سيستم كنترل كنندة سرعت بالا) در لحظة افزايش سرعت بيش از حد مجاز فعال شد ه و با قفل شدن روي ريلهاي راهنماي كابين يا وزنة‌تعادل آنهارا متوقف مينمايد و شامل انواع زيرميشود:
3-11-1 ترمزايمني لحظه‌اي
نوعي ترمز ايمني است كه با قفل شدن سريع روي ريلهاي راهنماباعث توقف كابين ويا وزنة تعادل (با شتاب منفي بسيار زياد) مي شود.
3-11-2 ترمزايمني با اثر ضربه گير
نوعي ترمز ايمني است كه با قفل شدن به ريلهاي راهنما بطور سريع عمل ميكند ولي واكنش در كابين يا وزنة تعادل بوسيلة ضربه‌گير تعديل ميشود.
3-11-3 ترمز ايمني تدريجي
نوعي ترمز ايمني است كه سيستم آن در اصطكاك با ريلهاي راهنما به شكلي عمل مينمايد كه موجب شتاب منفي (تعريف شده) كمتري مي گردد.
3 ـ 12 چاه
فضايي كه در آن كابين و وزنه تعادل (درصورت وجود) حركت مي كند. اين فضا به كف چاهك ،ديوارها و سقف محدود ميگردد .
3 ـ 13 چاهك
بخشي از چاه است كه در زير پايين ترين طبقه آسانسور قرار دارد.
3 ـ 14 حداقل بار گسيختگي طناب فولادي
عبارت است از حاصل ضرب مربع قطر اسمي طناب فولادي (بر حسب متر مربع ) و مقاومت كششي اسمي سيمها (بر حسب نيوتون بر ميليمتر مربع) و يك ضريب مناسب براي نوع ساختار آنها (ISO 2532 ) .
بارمؤثر گسيختگي در آزمون پارگي نمونه طناب فولادي با استفاده از روش تعريف شده بايد معادل كمترين بار گسيختگي تعيين شود.
3 ـ 15 ريل راهنما
اجزايي صلب هستند كه براي هدايت كابين ويا وزنه تعادل تعبيه ميشوند .
3 ـ 16 سرعت اسمي
حداكثر سرعت كابين هنگام حركت عادي را سرعت اسمي مي گويند .
3 ـ 18 سيستم محركة آسانسور
سيستمي است شامل موتوري كه آسانسور را به حركت در آورده ويااز حركت باز مي دارد.
3 ـ 19 شخص آموزش ديدة مجاز
شخصي است كه از سوي افراد مسئول نصب آسانسور ، آموزشهاي لازم را براي استفاده از آسانسور و كمك‌رساني اوليه ديده باشد .
3 ـ 20 ضربه گير
وسيله اي است براي جلوگيري از برخورد ناگهاني كابين و يا وزنة تعادل با كف چاهك مي باشد. انواع آن برحسب ميزان سرعت و ظرفيت و طراحي آسانسور، وجود دارند .
3 ـ 21 طناب ايمني
طنابي فولادي است كه به مكانيزم ايمني كابين يا وزنة تعادل متصل مي گردد تادر هنگام سرعت غير مجاز و يا قطع سيستم تعليق، مكانيزم ترمز ايمني را فعال سازد.
3 ـ 22 گاورنر (كنترل كننده مكانيكي سرعت بيش از مقدار تعيين شده )
وسيله اي است كه وقتي آسانسور به هر دليل به سرعتي بيش از مقدار تعيين شده مي رسد ، فعال شده و ضمن قطع جريان برق موتور ،عملكرد سيستم ترمز ايمني را سبب مي شود .
3 ـ 23 كابين (اتاقك) آسانسور
بخشي از آسانسور كه شبيه اتاقك بوده و مسافران ويا بار ، در داخل آن قرار گرفته و جابجا مي شوند.
3 ـ 24 قاب يا يوك
كادري فلزي است كه كابين يا وزنه هاي تعادل از طريق آن به سيستم تعليق متصل مي گردد .اين قاب ميتواند با ديوارهاي كابين يكپارچه باشد .
3 ـ 25 محافظ پا (سيني زير در)
صفحة قائم مسطح با لبة شيبداري است كه در زير آستانة درب طبقه يا ورودي به كابين نصب مي شود .
3 ـ 26 مساحت مفيد كابين
اندازة سطح مقطع كابين كه در ارتفاع يك متري از كف كابين بدون در نظر گرفتن فضايي كه دستگيره‌ها اشغال ميكنند اندازه گيري ميشود. در صورتي كه كابين بدون در باشد ، محفظه اي بعمق 1/0 متر در جلوي آستانه هر كابين از مساحت مفيد حذف ميشود .
3 ـ 27 مسافر
هر شخصي كه با آسانسور جابجا مي شود .
3 ـ 28 منطقة باز شو قفل
منطقه اي است در بالا و پايين سطح توقف كه وقتي كف كابين در آن منطقه باشد ،درهاي مربوطه قابليت بازشدن از حالت قفل را مييابند .
3 ـ 29 موتورخانه
اتاقي است كه ماشين يا ماشينهاي سيستم محركه و يا تجهيزات مربوطه در آن قراردارند .
3 ـ 30 هم سطح سازي
عملي است كه بمنظور افزايش دقت تراز بودن كف كابين با كف طبقه در هنگام توقف ،انجام مي پذيرد .
3 - 31 هم سطح سازي مجدد
عملي است كه بعد از توقف آسانسور ،براي آنكه سطح توقف در طول بارگيري يا تخليه هم تراز بماند ،انجام شده و در صورت لزوم هم سطح سازي مجدد صورت مي گيرد.
4- نمادهاو اختصارات
4 - 1 يكاها واحدها بر حسب واحدهاي بين‌المللي در سيستم SI انتخاب شده‌اند.
4 - 2 نمادها
جدول نمادها و اختصارات
كميت ها به ترتيبي كه در متن آمده است
نماد يكا
سرعت اسمي V m/s
مجموع جرم كابين خالي و آن قسمتي از جرم كابلهاي آويزان كه متحرك مي باشند و اجزاء جبراني ديگر آويزان از كابين P Kg
بار اسمي (جرم) Q Kg
نسبت نيروي ايستايي بزرگتر به كوچكتر در قسمتهايي از طناب فولادي كه در دو طرف فلكه كشش قرار دارند (1)
ضريبي كه بستگي به شتاب (چه كاهش سرعت چه افزايش سرعت ) و شرايط مشخص نصب ، دارد. (1)
شتاب جاذبه در سقوط آزاد gn m/s2
شتاب منفي كابين در اثر ترمز a m/s2
پاية لگاريتم طبيعي e (1)
ضريبي است كه بستگي به تغييرشكل مقطع شيار فلكة كششي در اثر فرسايش دارد (1)
ضريب اصطكاك بين طنابهاي فولادي روي فلكة كششي (رانش) f (1)
ضريب اصطكاك بين طنابهاي فولادي و شيارها
(1)
زاويه شيارهاي V در فلكه كشش (رانش)
زاوية شيارهايي كه برش زيرين دارند با شيارهاي نيم دايره فلكه كشش (رانش)
قطر طنابهاي فولادي كشش (رانش)
d
قطر فلكه كشش (رانش) D mm
تعداد طنابهاي فولادي n (1)
فشار معين طنابهاي فولادي در شيارهاي فلكه كشش P N/mm2
نيروي ايستايي وارد بر طنابهاي فولادي از سمت كابين روي فلكة كششي ، وقتي كه كابين در پايين ترين تراز با ظرفيت اسمي قرار دارد T N
زاوية پيچ و تماس طنابهاي فولادي روي فلكة كششي
rad
سرعت طنابهاي فولادي در ارتباط با سرعت اسمي كابين Vc m/s
تنش كمانشي وارد بر ريلهاي راهنما ناشي از عملكرد ترمز ايمني
N/mm2
كميت ها به ترتيبي كه در متن آمده است
نماد يكا
سطح مقطع ريل راهنما A (mm)2
ضريب كمانشي ω (1)
ضريب لاغري
(1)
ضريب جذب تابشي دستگاه اندازه گيري a %
ضريب تبديل براي اندازه گيري تابش F (1)
نسبت بين كوچكترين و بزرگترين ابعاد ورودي درب مورد آزمون L (1)
قطر ورودي درب مورد آزمون Z m
شدت تابش در فاصله يك متري
W1
شدت تابشي كه در فاصله اي مساوي نصف قطر ورودي درب مورد آزمون اندازه گيري مي شود. W2
عرض كل درب مورد آزمون l m
عرض آزاد براي ورود درب مورد آزمون E m
تعداد لنگه هاي درب مورد آزمون nv (1)
جرم كل مجاز (P+Q)1 kg
سرعت ايجاد عكس العمل در گاورنر V1 m/s
انرژي جذب شده توسط يكي از دو ترمز ايمني K ,K1 ,K2 J
ارتفاع سقوط آزاد h m
جرم لازم براي فشردگي كامل فنر ضربه گير cr kg
فشردگي نهايي فنر F1 m
حداكثر فاصلة بين نگهدارنده هاي ريلهاي راهنما Lk mm
شعاع گردش(ژيراسيون) I mm
• فلكة كششي يا رانشي كه در جاهاي مختلف استفاده شده اند و منظور فلكه اي است كه به توسط موتور گير بكس سبب حركت آسانسور ميشود.
(1) كميت بدون واحد
4 - 3 اختصارات
درب از نوع F : دربي كه تمام ويژگيهاي مقاومت در برابر آتش كه در پيوست(ج-2) ذكر شده‌است رابرآورده ميسازد.
درب از نوع S : دربي كه تنها بخشي از ويژگيهاي مندرج در پيوست (ج-2) را دارا ميباشد.
5 چاه آسانسور
5 - 1 كليات :
5 - 1 - 1 مقررات اين بند مربوط به چاههاي است كه داراي يك يا چند كابين آسانسور ،ميباشند .
5 - 1 - 2 وزنة تعادل و كابين آسانسور بايد در يك چاه جاي گيرند .
5 - 2 پوشش چاه:
5 - 2 - 1 هر چاه بايد داراي ديواره‌هاي بدون روزنه و كف و سقف ، همانگونه كه در بند 5 - 3 تعريف شده‌است ، باشد.
تنها جاههاي باز مجاز ،عبارتند از :
الف - محل نصب درهاي طبقات
ب - محل نصب درهاي بازرسي و اضطراري چاه و دريچه هاي بازديد .
پ - دريچه هاي خروج گاز و دود در هنگام آتش سوزي
ت - دريچه هاي تهويه
ث - سوراخهاي باز دائمي بين چاه و موتور خانه يا اطاقهاي فلكه .
حالت خاص : چنانچه در مواقع آتش سوزي در ساختمان ، چاه آسانسور نقشي در كمك به گسترش آتش و دود به ساير طبقات نداشته باشد، موارد زير مجاز مي باشند
الف - حداقل ارتفاع ديوارهاي قابل دسترس افراد بجز سطوح ورودي 5/2 متر باشد .
ب - براي ديواره‌هاي سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتر از 5/2 متري تراز طبقه ،ميتوان بجاي ديوار كامل از ديوارهاي مشبك كه ابعاد سوراخهاي آن نبايد (بطور افقي يا عمودي ) از 75 ميليمتر بيشتر باشد، استفاده نمود. (اگر درب كابين مطابق بابند 2-2-3-4-5 بطور مكانيكي قفل شود، اين تمهيدات ضرورتي نمي يابند).
براي روشن شدن مطلب به شكل‌هاي 1 و 2 مراجعه نمائيد.
شكل 1 - چاه نيمه پوشيده
شكل 2 - چاه نيمه پوشيده - فواصل
5 - 2 - 2 درهاي بازرسي و درهاي اضطراري و دريچه هاي بازديد .
5-2-2-1 طرح و نصب درهاي اضطراري و بازرسي و دريچه هاي بازديد چاه ،تنها بايد بمنظور تأمين ايمني استفاده كنندگان و خدمات‌رساني باشد .
5 - 2 - 2 - 1 - 1 درهاي بازرسي بايد داراي حداقل ارتفاع 4/1 متر و حداقل پهناي 6/0 متر باشند .
درهاي اضطراري بايد حداقل ارتفاع 8/1 متر و حداقل پهناي 35/0 متر را دارا باشد.
دريچه هاي بازديد بايد داراي حداكثر 5/0 متر و حداكثر پهناي 5/0 متر باشند.
5 - 2 - 2 - 1 - 2 در صورتي كه فاصله بين آستانة درهاي طبقات متوالي از 11 متر تجاوز كند ، درهاي اضطراري مياني بايد به گونه اي تعبيه شوند كه فاصلة بين آستانه ها بيشتر از 11 متر نباشد .مگر آنكه طبق بند 8-12-4، كابينهاي مجاوري موجود باشند بطوريكه هر كدام از آنهاداراي يك درب اضطراري بوده كه براي ديگري قابل استفاده باشد، در اينصورت اجراي اين بند ضروري نمي باشد .
5 - 2 - 2 - 2 جهت باز شدن درهاي بازرسي و درهاي اضطراري و دريچه هاي بازديد نبايد بسمت داخل چاه باشد .
5 - 2 - 2 - 2 - 1 درها و دريچه ها بايد به قفل كليددار مخصوصي مجهز باشند كه بتوانند بدون كليد مجددا" بسته و قفل شوند. درهاي بازرسي و اضطراري حتي اگر قفل باشند، بايد از داخل چاه بدون كليد باز شوند.
5 - 2 - 2 - 2 - 2 كاركرد آسانسور ،بطور خودكار فقط در صورت بسته بودن درها بايد امكان پذير باشد ،بدين منظور لوازم ايمني برقي مطابق با بند 14-1-2 بكار برده مي شود .حركت آسانسور با دريچة باز در هنگام بازرسي بشرطي مجاز است كه اين عمل با تحريك مداوم كليدي همراه باشد كه تنها در صورت باز بودن در ،قابل دسترس باشد و موقتا" اتصال ايمني دريچه را، پل نمايد.
5 - 2 - 2 - 3 درهاي بازرسي و اضطراري و دريچه‌هاي بازديد بايد فاقد هر گونه روزنه اي بوده و همانند درهاي طبقات داراي مقاومت مكانيكي كافي باشند .
5 - 2 - 3 تهوية چاه
چاه بايد بطور مناسبي تهويه شود و اين عمل نبايد براي تهوية مكانهايي ديگر، بغير از آسانسور استفاده شود . بدين منظور بايد در بالاي چاه دريچة تهوية باحداقل مساحت 1% مقطع عرض چاه ،كه يا مستقيم و يا ازطريق اطاقهاي قرقره و موتورخانه به فضاي بيروني راه يابد، تعبيه شود.
5 - 3 ديواره ها، كف و سقف چاه
سازة چاه آسانسور ،حداقل بايد بتواند تحمل نيروهايي كه بطور معمول بدان واردمي شوند را داشته باشد . نظير نيروي وارده از سيستم محركه ، نيرويي كه توسط ريلهاي راهنما در هنگام عمل سيستم ترمز ايمني بدان وارد مي گردد،نيرويي كه بدليل توزيع غيريكنواخت بار در كف كابين بوجود مي آيد ، نيرويي كه در اثر عملكرد ضربه گيرها و همچنين عملكرد فلكة ضدپيچش و انحراف طناب و يا زنجير جبراني واقع در ته چاهك توليد ميشوند. براي ارزيابي نيروها در حين عمل ترمز ايمني يا ضربه گير، به يادآوري بند 5 رجوع شود .
ديواره ها ،كف و سقف چاه بايد داراي شرايط زير باشند :
الف - از مواد نسوز و با دوامي ساخته شوند كه عامل ايجاد گرد و غبار نباشند.
ب - داراي پايداري مكانيكي كافي باشند .
در آسانسورهاي با كابين بدون درب ،ديوار سمت وروديهاي كابين بايد داراي مقاومت مكانيكي كافي باشند بطوريكه وقتي نيرويي معادل 300 نيوتون در 5 سانتيمترمربع بطور قائم در هر نقطه اعمال شود :
الف - بدون ايجاد تغيير شكلي دائمي مقاومت كنند.
ب - تغيير شكل ارتجاعي بيش از 10 ميلي متر بوجود نيايد
5 - 4 سازة ديواره‌هاي چاهها و درهاي طبقات و ديواره هاي سمت ورودي كابين
5 - 4 - 1 مقررات زير بايد در سرتاسر چاه رعايت شوند.اين مقررات مربوط به درهاي طبقات ، ديواره هاي چاه و يا بخشي از ديواره هاي چاه كه درب ورودي كابين در آن قرار گرفته ،مي شود .مقررات مربوط به فاصله بين كابين و ديواره هاي چاه در بند 11 آمده است .
5 - 4 - 2 كل مجموعة درهاي طبقات و ديواره هايا بخشي از ديواره ها كه در سمت ورودي كابين قرار مي گيرند بجز ناحيه اي كه درب عمل ميكند ،بايد بدون روزنه باشند.
5 - 4 - 3 ويژة آسانسورهاي با كابين داراي درب
5 - 4 - 3 - 1 ديواره چاه با فاصلة عمودي بيش از نصف ناحيه باز شو قفل بعلاوة 50 ميليمتر زير آستانة‌درب طبقه ،بايد داراي شرايط زير باشد .
الف - يا ديوارة داخلي چاه بين دو درب متوالي ،همسطح چهار چوب باشد و يا
ب - پخي ملايم و هموار و سخت با زاويه شيب حداقل 60 درجه نسبت به افق بكار برده شود.
پ - در هر دو صورت فوق با شرايط بند 5-4-4-الف و 5-4-4-ب مطابقت داشته باشد .
5 - 4 - 3 - 2 براي جلوگيري از سقوط و يا ورود افراد به فضاي بين كابين و ديوارة چاه ، در هنگام كاركرد عادي ،فواصل افقي بين ديواره سمت ورودي چاه (در قسمتهايي كه در بند قبل ذكرنگرديده ) و نزديكترين قسمتهاي كابين به آن (نظير درگاه و يا چهارچوب ورودي يا درب كابين )نبايد از 15/0 متر بيشتر گردد.(بويژه در مورد درهاي تلسكوپي، اندازة 15/0 متر بايد كنترل شود)
5 - 4 - 3 - 2 - 1 در موارد زير فاصلة‌افقي حداكثر تا 2/0 متر نيز ميتواند مجاز نيز مي باشد :
الف - در صورتي كه ارتفاع اين فاصله از 5/0 متر بيشتر نشود.
ب - در مورد آسانسورهاي مخصوص بار و مسافر و يا آسانسورهاي خودروبر ساختمانهاي خصوصي با درهاي كشويي عمودي .
5 - 4 - 3 - 2 - 2 در صورتيكه درب كابين داراي قفل مكانيكي باشد كه تنها در منطقة باز شو طبقات بتواند باز شود، آنگاه رعايت شرايط بند 5-4-3-2 الزامي نمي باشد .
حركت آسانسور بطور خودكار بايد منوط به قفل بودن در كابين باشد ، مگر در مواردي كه در بند 7-7-2-2 ذكر گرديد. اين قفل شدن بايد توسط يك وسيلة‌ايمني برقي ،كه با بند 14-1-2 مطابقت داشته باشد ، براي سيستم اثبات شود .
5 - 4 - 4 ويژة‌آسانسورهاي با كابين بدون درب :
الف - مجموعه اي كه در بند 5-4-2 توصيف گرديده بايد از سطحي عمودي و يكپارچه ، متشكل از موادي سخت و هموار، ساخته شده باشد. پوشش سطوح ديوار بايد از موادي مانند صفحات فلزي ،پوشش هاي با سطح سخت يا مواد ديگري كه در برابر اصطكاك خصوصيات يكساني داشته باشند، تشكيل گردد. استفاده از سطوح گچي و ديواره‌هاي شيشه اي مجاز نمي باشد. همچنين اين مجموعه بايد از هر دو طرف حداقل بميزان 25 ميليمتر بيش از پهناي كامل ورودي كابين امتداد يابد .
ب - هر گونه بر آمدگي بايد كمتر از 5 ميليمتر بوده و برآمدگيهاي بيش از 2 ميليمتر بايد حد اقل به ميزان 75 درجه نسبت به افق پخ شده باشند .
پ - در صورت وجود تورفتگي هايي بعنوان دستگيره در درهاي طبقات اين فرورفتگي ها از سمت چاه بايد داراي حداقل ،عمق 30 ميليمتر و پهناي 40 ميليمتر باشند .لبه هاي اين فرو رفتگي در بالا و پايين بايد داراي شيبي حداقل 60 درجه و ترجيحا" 75 درجه نسبت به افق باشند.ترتيب قرارگيري ميله ها و دستگيره ها بايد بگونه اي باشد تا احتمال گرفتار شدن را كاهش داده و يا از گير كردن انگشتان در پشت آنها و يا بريدن آنها جلوگيري شود.
5 - 5 حفاظت از هر نوع فضاي خالي مستقر در زير كابين و وزنة تعادل
5 - 5 - 1 ترجيحا" در زير چاههاي آسانسور نبايد فضايي قابل دسترس افراد ،وجود داشته باشد.
5 - 5 - 2 چنانچه فضاي زير چاهك آسانسور در دسترس اشخاص قرار داشته باشد ،كف چاهك بايد تحمل حداقل نيروي را داشته باشد ، همچنين يكي از دو شرط زير را داشته باشد.
الف - يا ستوني صلب و محكم از زير ضربه گير وزنة تعادل، به زمين محكم وصل شود و يا
ب - وزنة تعادل به پاراشوت (ترمز ايمني )مجهز باشد .
5 - 6 چاهي كه داراي كابين و وزنة تعادل متعلق به چندين آسانسور يا آسانسور خدماتي باشد .
5 - 6 - 1 در قسمت پايين چاه، بين بخشهاي متحرك كابين يا وزنه تعادل آسانسورهاي مجاوربايد ديوارة جداكننده‌اي تعبيه گردد، به گونه‌اي كه از پايين‌ترين نقطة حركت كابين يا وزنة تعادل شروع شده و حداقل تا 5/2 متر بالاتر از كف چاهك امتداد يابد.
5 - 6 - 2 چنانچه فاصلة بين‌لبة سقف كابين و قسمت متحرك (كابين يا وزنة‌تعادل )آسانسورها يا آسانسورهاي خدماتي مجاور هم كمتر از 3/0 متر باشد ديوارة جداساز مذكور در بند 5-6-1، بايد در سراسر ارتفاع چاه با پهناي مؤثر امتداد يابد. اندازة پهناي مؤثر بايد حداقل برابر پهناي قسمت متحرك به اضافه 1/0 متر در هر طرف باشد.
5 - 7 فضاي بالاسري و چاهك
5 - 7 - 1 فاصلة‌بالاسري آسانسورها با سيستم محركة كششي (به يادآوري 3 در توضيحات بند 5 مراجعه شود )
5 - 7 - 1 - 1 - وقتي وزنة تعادل روي ضربه‌گير فشرده شده قرار دارد، چهار وضعيت زير بايد بطور همزمان فراهم شوند :
الف - طول ريلهاي راهنما كابين بايد حركت آن را به مقدار اضافي حداقل برابر با برحسب متر ،را تامين نمايد .
ب - فاصلة عمودي آزاد بين بالاترين نقطه از سطح سقف كابين كه ابعاد آن مطابق با بند 8-13-1 (ب) ميباشد (بجز مناطق مربوط به بند 5-7-1-1 (پ)) و پايين‌ترين نقطه سقف چاه (شامل تيركها و اجزاي مستقر در زير سقف چاه) بايد حداقل معادل با بر حسب متر باشد.
پ - فاصلة خالي پايين ترين نقطة سقف چاه بر حسب متر و :
1- بالاترين تجهيزات نصب شده در روي سقف كابين بجز آنهايي كه در رديف 2 ذكر گرديده ،بايد حداقل بر حسب متر باشد .
2 - بالاترين قسمت كفشكهاي راهنما يا كفشكهاي غلطكي مربوط به طنابهاي فولادي، و يا در صورت وجود درهاي كشويي عمودي، بخش فوقاني آنها بايد حداقل برابر بر حسب متر،باشد.
ت - در بالاي سقف كابين بايد فضاي كافي براي جا دادن مكعبي يه ابعاد حداقل
m 8/ . × m 6/ . × m 5/0 از يكي از وجوه، موجود باشد. براي آسانسورهاي با سيستم تعليق مستقيم (يك به يك) طنابهاي فولادي و متعلقات آنها مي توانند در اين فضا قرار گيرند به شرط آنكه خط مركزي طنابهاي فولادي از فاصلة 15/0متري سطوح‌عمودي‌مكعب‌تجاوزنكند.
5 - 7 - 1 - 2 هنگامي كه كابين روي ضربه‌گيرهاي كاملا فشرده شده قراردارد، طول ريلهاي وزنة تعادل ميبايست حداقل طول حركت برحسب متر را نيز تأمين نمايد.
5 - 7 - 1 - 3 هنگامي كه كاهش سرعت آسانسور طبق بند 12-8 تحت كنترل باشد ، عدد 035/0 مذكور در بندهاي 5-7-1-1 و 5-7-1-2 را ميتوان در دو حالت زير كاهش داد :
الف - به 2/1 براي آسانسورهاي با سرعت اسمي كمتر از 4 متربرثانيه
ب - به 3/1 براي آسانسورهاي باسرعت اسمي بيش از 4 متربر ثانيه
درهيچ حالتي طول محاسبه شده نبايد از 25/0 متر كمتر شود .
5 - 7 - 1 - 4 در آسانسورهايي كه زنجير طناب جبران ،مجهز به مكانيزم ضد پيچش ميباشد ،مقدار
را ميتوان با اندازة جابجايي احتمالي فلكة ضد پيچش ، به اضافة طول حركت كابين (طول مسير ) جايگزين نمود، بشرطي كه‌اين مقدار از 2/0 متر كمتر نشود .
5 - 7 - 2 فاصله هوايي بالاسري براي آسانسورهاي بارانش مثبت (وينچي )
5 - 7 - 2 - 2 وقتي ضربه گيرهاي بالايي توسط كابين كاملاً فشرده مي شوند ،شرايط زير بايد بطور همزمان تأمين گردد:
الف - فاصلة آزاد عمودي بين سطوح بالاترين محل روي سقف كابين و پايين‌ترين سطح (شامل تيركها و اجزاء مستقر در زير سقف چاه و همراستاي كابين ) بايد حداقل 1/0 متر باشد .
ب - فضاي خالي بين پايين‌ترين سطح از سقف چاه و :
1 - بالاترين قسمت تجهيزات نصب شده بر روي سقف كابين بجز موارد اشاره شده در رديف 2 زير، بايد حداقل 3/0 متر باشد .
2 - بالاترين قسمت كفشكهاي راهنما (لغزشي يا غلطكي ) و متعلقات طناب فولادي و يا برآمدگي‌هاو يا قسمتهايي از درهاي كشويي عمودي (گيوتيني )در صورت وجود ، بايد حداقل 1/0 متر باشد .
پ - در بالاي سقف كابين بايد فضاي كافي براي جادادن مكعبي به ابعاد حداقل
m 8/ . × m 6/ . × m 5/0 از يكي از وجوه، موجود باشد. براي آسانسورهاي با سيستم تعليق مستقيم (يك به يك ) طنابهاي فولادي و متعلقات آنها ميتوانند در اين فضا قرار گيرند به شرطي كه خط مركزي طناب هاي فولادي از فاصلة 15/0 متري سطوح عمودي مكعب تجاوز نكند .
5 - 7 - 2 - 3 در صورتي كه كابين روي ضربه‌گيرهاي كاملا فشرده قرار گرفته ،در صورت وجود وزنة تعادل طول ريل آن بايد حركتي به اندازة 3/0 متر را نيز تأمين نمايد .
5 - 7 - 3 چاهك
5 - 7 - 3 - 1 چاهك پايين ترين قسمت چاه است كه كف آن بايد صاف و تقريبأ تراز باشد ، به استثناء نقاطي كه ضربه‌گيرهاو پاية‌ريلها و وسايل مكش آب نصب شده‌اند .
5 - 7 - 3 - 2 اگر دري بجز درب طبقات ، براي دسترسي به چاهك موجود باشد ، بايد با بند 5-5-2 مطابقت نمايد. چنانچه عمق چاهك از 5/2 متر تجاوز نمايد ، بشرط آنكه طرح ساختمان امكان آنرا بدهد ،وجود چنين دري نيز بايد پيش‌بيني گردد. اگر هيچ نوع دسترسي به چاهك موجود نباشد بايد در درون چاه‌وسيله اي دائمي ( نردبان يا پله ) تعبيه گردد تا از پايين‌ترين طبقة در دسترس ،رفتن به كف چاهك با ايمني مقدور باشد . اين وسيله نبايد در مسير حركت تجهيزات آسانسور قرار گيرد .
5 - 7 - 3 - 3 زماني كه كابين روي ضربه گيرهاي كاملا فشرده قرار دارد، شرايط زير بايد بطور همزمان فراهم باشد:
الف - بايد در چاهك فضاي كافي حداقل ، براي قرارگيري مكعبي به ابعاد m 0/1* m 6/0* m 5/0 بر روي يكي از وجوهش، موجود باشد.
ب - فاصلة‌آزاد بين كف چاهك و:
1 - پايين ترين
